stanowisko lub równorzędne, nie może być zwolniony, w wyjątkowych wypadkach może zostać zwolniony, ale zgodę na to musi wyrazić rada zwykłą większością głosów. Art. 24f ust.l radny nie może wykorzystywać mienia gminy do prowadzenia działalności gospodarczej. Jego małżonek może, ale trzeba o tym powiadomić radę. Radny musi wziąć urlop bezpłatny, gdy pracuje w urzędzie gminy, jak pracuje gdzieś indziej może, ale nie musi. W większości gmin dieta jest uzależniona od tego, czy radny pracuje, czy nie. Dieta jest rekompensatą za czas poświęcony na sesje i pracę w komisji. Jeżeli radny prowadzi działalność z wykorzystaniem mienia gminy, musi tego zaprzestać w ciągu 3 miesięcy od wyborów. Radny nie może zawrzeć umowy cywilnoprawnej w gminie - art. 24d. Zakaz podejmowania dodatkowych zajęć, które podważałyby zaufanie radnego -art. 24e. Radny powinien być dostępny dla społeczeństwa - art. 23. art. 24h -oświadczenie majątkowe - muszą złożyć także osoby upoważnione przez wójta do wydawania decyzji administracyjnych, bo są najbardziej narażone na łapówki.
6.Rola wójta, gminy, polityki samorządu-Kompetencje rady gmin 1) uchwalanie statutu gminy,
2) wybór i odwołanie zarządu, ustalanie wynagrodzeń przewodniczącego zarządu, stanowienie o
kierunkach działania zarządu oraz przyjmowanie sprawozdań z jego działalności,
3) powoływanie i odwoływanie skarbnika gminy, który jest głównym księgowym budżetu, oraz sekretarza gminy - na wniosek przewodniczącego zarządu,
4) uchwalanie budżetu gminy, rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi z tego tytułu,
5) uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
6) uchwalanie programów gospodarczych,
7) ustalanie zakresu działania jednostek pomocniczych, zasad przekazywania im składników mienia do korzystania oraz zasad przekazywania środków budżetowych na realizację zadań przez te jednostki,
kompetencje wójta: wykonuje uchwały rady gminy i zadania gminy ok. przepisami prawa,
Przygotowanie projektów uchwal rad gminy, określenie sposobu wykonywania uchwal, gospodarowanie miejscem komunalnym, wykonywanie budżetu, zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych,wójt poosiada inicjatywę uchwałodawczą - przedkłada projekt uchwały.
Samorząd - decydowanie przez określoną grupę w sprawach tej grupy; określona grupa zarządza swoimi sprawami w sposób samodzielny. Samorząd składa się z określonego terytorium i wspólnoty mieszkańców danego terenu.
Rodzaje samorządów:
* terytorialny; * gospodarczy;
* zawodowy; * wyznaniowy - studencki (szczególna odmiana samorządu zawodowego)