77648

Fideikomisy szlacheckie - powstały w drodze umowy lub testamentu. Ustanowione były na określony czas. Posiadacze fideikomisu stawał się właścicielem lecz me mógł swobodnie nim dysponować.

PROCES

Oprócz samopomocy innym sposobem dochodzenia roszczeń była droga sądowa. Otwierało ją zawaicie umowy między stronami o oddanie prawy sądowi. Z czasem umowa dwustronna zastąpiona została jednostronnym pozwaniem prywatnym.

Średniowieczu pozew prywatny zastąpiono sądowym wydawał go sędzia na podstawie wniesionej skargi Pierwotnie był ustny. Pisemny rozpowszechnił i późnym średniowieczu w sądach szlacheckich i miejskich. Forma pozwu musiała odpowiadać ściśle określonym warunkom.

Zasady procesowe

1.    jedność procesu cywilnego i karnego. Każdy proces był postępowaniem karnym i kończyły się wymierzeniem kary. Podział następował od XII w. Anglia reformy Henryka XIII kontynent.

2.    zasada skargowości. Podstaw ą było złożenie skargi. Jej brak uniemożliwiał wszczęcie procesu. Od XIII wdrażano proces z urzędu. Kierunek —* proces inkwizycyjny.

3.    zasada dyspozycyjności. Strony miały całkowitą swobodę w zakresie rozporządzania przedmiotem postępowania.

4.    zasada kontradyktoryjilości (spomości). Był to wyłącznie spór między stronami. Sąd był biernym obserwatorem nie imał inicjatywy procesie.

5.    zasada formalizmu. Przestrzeganie symboli, gestów i formuł. Pomyłka powodowała przegraną.

6.    zasada ustności i jawności. Proces ustny był dostępny dla publiki.

Rozprawa

Potępianie rozpoczynało przedstawienie skargi przez powoda. Następnie pozwany odpowiadał zarzuty repliką. Uznanie skargi przez pozwanego skutkowało wydaniem bezwarunkowego wyroku końcowego, natomiast zaprzeczenie wydania wyroku końcowego ale dowodowego. Postanawiano w nim o stronie przeprowadzającej dowód, środkach dowodowych i konsekwencjach.

Postępowanie dowodowe

1.    samoprzysięstwo - krótkie zeznaiue z powołaniem się na boga i krzyż święty.

2.    przysięga za współprzysiężmkami - współprzyiężiucy potwierdzali prawdziwość pizysięgi własnej o samej sprawie, mogli nie wiedzieć, liczba zależała od rangi prawy i tanu społecznego (od 2 do 72.).

3.    świadkowie - początkowo rola ograniczona . były to osoby zaproszone do konkretnej czyiuiości prawnej (np. umowa K - S). Składali zeznania w formie przysięgi.

4.    dokumenty - były publiczne (urzędnicze z pieczęcią) i prywatne (sporządzone ręką prywatną przy świadkach).

5.    ordalia (sądy boże) - były środkiem dowodowym opartym na pizeświadczeniu, że najlepiej rozstrzyga sprawę sąd boży nie dopuszczając do kizywdy niewiiuiego pierwsze już od leges barbaronum schyłek XIII w^r. Jednostronne: próba zumiej wody, gorącej wody. rozpalonego żelaza. Dwustronne: pojedynek i próba krzyża.

Środki odwoławcze - nagana sędziego Zawierała zaizut. że proponujący jego treść świadomie łamał prawo.