Prof. Janusz Świerkocki
Protokół dyplomatyczny
Wykład III - Podpisywanie umów dwustronnych
Obowiązuje zasada afternatu (naprzemienności) - polega ona na tym, że umowę sporządza się w dwóch językach/egzemplarzach (w przypadku mato znanych języków występuje trzeci język, najczęściej angielski) i na umowie w języku np. Polskim, nagłówek będzie głosić: Umowa pomiędzy Rzeczypospolitą Polską i.... Kiedy już umowy są sporządzone po lewej stronie podpisuje się rzecznik państwa, w którego języku sporządzona jest umowa. Kiedy potrzebne są np. pieczątki obowiązuje zasada alternatu - np. pieczątka austriacka pod polskim podpisem.
Umowy nie podpisuje się w pokoju, w którym negocjowano jej treść. Pomieszczenie powinno być odpowiednie do rangi wydarzenia. Jego umeblowanie także powinno być odpowiednio ustawione - stół powinien zostać umieszczony pod ścianą, na której będą wisieć proporce krajów podpisujących (tak samo jako w poprzednich przypadkach - proporzec gościa po prawej stronie).
Umowy powinny być podpisywane za pomocą pióra. Po podpisaniu przez państwo umowy, przekazują umowę prawą ręką i odbierają lewą. Po podpisaniu umowy gospodarz wygłasza krótki toast.