Prof. Janusz świerkocki
Funkcjonowanie UE
Wykład IV- Polityka konkurencji
Polityka konkurencji - polityka ochrony konkurencji, ograniczenie nieefektywności monopolu, nieefektywność mix, nieefektywność dynamiczna - nie jest zainteresowany postępem. Ograniczenie konkurencji stanowi utrudnienie dla handlu międzynarodowego i integracji. Krajowa ochrona konkurencji nie wystarcza, ponieważ instytucje krajowe są ograniczone do poszczególnych krajów a jest potrzebny organ który będzie się tym zajmował na terenie całej wspólnoty. Potrzeba ta była zawarta w traktacie ustanawiającym EWG, nabrała szczególnego znaczenie gdy powstał jednolity rynek europejski.
Cel wspólnej polityki konkurencji:
• Ochrona procesu konkurencji przed zakłóceniami ze strony podmiotów prywatnych i publicznych.
• Budowa rynku wewnętrznego
• Wspieranie konkurencyjności
• Ochrona środowiska
• Ochrona konsumenta
Zakres polityki konkurencji:
• Jest wyznaczony w traktatach, np. Lisbońskim, w prawie wtórnym (rozporządzenia KE i Rady)
• Do podmiotów rynkowych odnoszą się art. 101-106, a art. 107-109 państwa.
• Artykuły te dotyczą porozumień między przedsiębiorstwami, nadużywania pozycji dominującej, pomocy publicznej, przedsiębiorstw publicznych i przedsiębiorstw posiadających specjalne prawa, kontroli przez KE koncentracji przedsiębiorstw.
• Stanowieniem prawa zajmuje się Rada i PE (konsultacje).
• KE inicjuje stanowienie tego prawa, przedstawia projekty aktów prawnych, a także realizuje na bieżąco politykę ochrony konkurencji. Czuwa też nad tym aby konkurencja nie była zagrożona.
• Trybunał Sprawiedliwości interpretuje prawo i określa pewne terminy, np. co to jest przedsiębiorstwo. Weryfikuje też decyzje KE.
• Instytucje krajowe - krajowe ograny antymonopolowe współpracujące z KE i między sobą. Powstałą Europejska Sieć Konkurencji.
• Krajowe sondy antymonopolowe współpracujące z TS.
Elementy polityki ochrony konkurencji:
1. Reguły ochrony konkurencji dotyczące porozumień między przedsiębiorstwami - zakazuje ze skutkiem bezpośrednim wszelkich porozumień, które ograniczają konkurencję i ograniczają handel na jednolitym rynku wewnętrznym. Wyjątki:
• Reguła de minimis w kwestii wpływu na handel.
• Porozumienia korzystne ekonomicznie - wyłączenia indywidualne. Jeśli porozumienia sprzyjają postępowi technicznemu, ale ograniczają konkurencję, ale postęp techniczny jest ważniejszy to możemy to zaakceptować
• Wyłączenia grupowe - usprawnienie procedury, dotyczą niektórych rodzajów umów.
• Porozumienia bagatelne - z uwagi na małą skale obrotów KE się tym nie interesuje.
Jeśli KE dojdzie do wniosku że reguły zostały naruszone to wszczyna postępowanie.
2. Pozycja dominująca - art. 102 zakazuje nadużywania pozycji dominującej, kryterium nadużywania pozycji dominującej to wpływ na handel między państwami członkowskimi. Dotyczy to przedsiębiorstw nie tylko unijnych, ale także poza unijnych, np. chińskich.
Pozycja dominująca jest to sytuacja w której nie liczymy się z innymi uczestnikami rynku i uzależniamy od siebie innych uczestników rynku. Zapobiega konkurencji i nie liczy się z innymi podmiotami.
Rynek - może być zróżnicowany geograficznie i czasowo i przedmiotowo.
3. Kontrola koncentracji przedsiębiorstw - fuzje i połączenia, doprowadza do tworzenia się monopoli, a z drugiej strony pozwala zmniejszyć koszty i zwiększyć potencjał. KE zajmuje się kontrolą fuzji i przejęć jeśli mają one wymiar unijny.