zachowania opisane w par. 4 w sensie normatywnym nie mogą się mieścić w tym opisie, bo ustawodawca za takie zabójstwa przewidział karę od roku do lat 10. Przypadki zabójstw gdzie było silne wzburzenie ustawodawca wyjął spod normy z art 148 par. 1 i przewidział inną sankcję. W sensie normatywnym między tymi artykułami istnieje stosunek wykluczania. Ten sam czyn nie może być jednocześnie kwalifikowany jako zabójstwo ze 148 par. 1 i zabójstwo ze 148 par. 4.
Zbieg rzeczywisty - zachodzi wówczas kiedy między zakresami stosownych norm sankcjonujących zachodzi stosunek krzyżowania, jak porównujemy zakresy tych norm to wychodzi nam, że w jednej normie jest o czymś, w drugiej jest o pewnych elementach tej pierwszej i jeszcze o czymś więcej. Przyjmuje się, w doktrynie, że istnieją pewne reguły pozwalające na pominięcie zbiegu przepisów w ustawie (pominięcie nrektórych zbiegających się przepisów). Nazywa się to regułą wyłączania wielości ocen w prawie karnym.
W związku z istnieniem tych reguł klasyfikujemy rzeczywisty zbieg przepisów jako:
- zbieg właściwy
- albo pomijalny (niewłaściwy) i do niego mają zastosowanie reguły wyłączania wielości ocen.
Kryteria wyłączania wielości ocen:
1. albo pomijamy któryś ze zbiegających się przepisów na zasadzie subsydia mości (subsydiamość ta może być ustawowa lub milcząca
2. albo pomijamy któryś ze zbiegających się przepisów na zasadzie konsumpcji.
Przy pomijalnym zbiegu przepisów najistotniejsze jest uświadomić sobie kryterium tworzenia zasady konsumpcji i zasady subsydiamości. To kryterium ma charakter czysto kryminalno -polityczny. Chodzi o to czy jest sens merytoryczny uwzględniać w kwalifikacji prawnej czynu wszystkie zbiegające się przepisy, bo może się okazać, że część ze zbiegających się przepisów w pełni oddaje już zawartość kryminalną czynu i nie trzeba mnożyć przepisów, które są pochłonięte przez te w pełni oddające o co chodzi. Te zasady są to tylko pewne dyr ektywy myślenia - w tych przypadkach się z reguły taką zasadę stosuje.
Zasada subsydiamości - pominięcie przepisu z uwagi na zastosowranie innego przepisu, jakiś przepis pełni tylko fimkcję akcesoryjną, pomocniczą. Wobec tego jeżeli kwalifikuje się czyn z przepisu głównego to ten pomocniczy się pomija.
Subsydiarność ustawowa - taki przypadek kiedy ustawodawca sam wskazuje pierwszeństwo danego przepisu i brak potrzeby powoływania przepisu subsydiamego, np. art. 231 -nadużycie funkcji funkcjonariusza publicznego przez działanie na szkodę interesu publicznego lub prywatnego Jest to przepis bardzo ogólny r bar dzo często będzie tak, że inne przepisy z tego rozdziału (przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego) będą jednocześnie przestępstwem urzędniczym z art. 231. Dlatego ustawodawca w par. 4 wprowadza klauzulę subsydiamości - nie stosuje się par. 2 tego artykułu (nadużycie funkcji w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej) jeżeli ktoś dopuścił się przestępstwa z art. 228 (korupcja bierna).
Subsy diarność milcząca - wywodzona przez nas samych. Termin subsydiarność milcząca najlepiej zarezerwować dla przypadku zbiegu fonu stadialnych oraz form zjawiskowych popełnienia przestępstwa. Czasem jest tak, że sprawca najpierw' usiłuje a potem dokonuje czynu zabronionego. Nie ma sensu kwalifikować osobno zachowania sprawcy jako usiłowania a następnie dokonania. Jak go skazujemy za dokonanie to nie ma sensu go karać za wcześniejsze stadium. Albo ktoś byl pomocnikiem a potem stal się współsprawcą -sprawstwo jest pełniejszą formą a pozostałe są jedynie subsydiame.