81098

7. Wiązania teorii z praktyką

Zasady nauczania według W. Okonia

Okoń wyróżnia następujące zasady kształcenia:

1.    zasada systemowości

2.    zasada poglądowości

3.    zasada samodzielności

4.    zasada związku teorii z praktyką

5.    zasada efektywności

6.    zasada przystępności

7.    zasada indywidualizacji i uspołecznienia

ZASADA SYSTEMOWOŚCI - dotyczy porządkowania wiedzy w głowie uczniów. Wzięła początek z zasady systematyczności. W procesie dydaktycznym ważne jest zwracanie uwagi uczniów na świat jako całość. Poznając różne strony świata za pośrednictwem różnych przedmiotów. Uczniowie muszą mieć na uwadze całość, swoistą jedność świata. Zasada ta odnosi się też do przebiegu kształcenia.

ZASADA POGLĄDOWOŚCI - czyli respektowanie drogi między konkretem a abstrakcją. Inaczej zwana zasadą konkretności lub bezpośredniości. Jest to zespół norm, które wywodzą się z prawidłowości procesu kształcenia, dotyczących poznawania rzeczywistości na podstawie obserwacji, myślenia i praktyki - na drodze od abstrakcji do konkretu i od konkretu do abstrakcji.

ZASADA SAMODZIELNOŚCI - czyli ograniczonej zależności ucznia od nauczyciela. Dążenie do samodzielności jest naturalną cechą dzieciństwa i młodości. Nauczyciel kształtuje u dzieci myślenie samodzielne wtedy gdy:

a.    wdraża ich do formułow^rania problemu

b.    uczy samodzielnego rozwiązywania problemu

c.    przyzwryczaja młodzież do spraw⁷dzania uzyskanych odpowiedzi

Zasada samodzielności zawiera w sobie postulat aktywności i świadomości. Opierając się na prawidłowości procesów^r kształcenia, zgodnie z którą wyższy stopień samodzielności gwarantuje wyższe i wszechstronniejsze kompetencje uczniów, domaga się respektów’ania wszelkich przejaw⁷ów⁷ naturalnej skłonności dzieci i młodzieży do samodzielnego działania, jak też świadomego stwarzania w^rarunków’ optymalnych dla rozwoju samodzielności w działaniu i myśleniu uczniów⁷.

ZASADA ZWIĄZKU TEORII Z PRAKTYKĄ - zasada ta zwraca uwagę na obszar działań dydaktycznych między teorią i praktyką, zapobiega odrywaniu się teorii od praktyki i odwrotnie, a jednocześnie pełni podstawową funkcję wychowania zalecając łączenie teorii z praktyką, a zwłaszcza praktykę produkcyjną, nawiązując do losów⁷ człowieka, który⁷ swemu poznaniu i działaniu praktycznemu zawdzięcza wrszystko.

ZASADA EFEKTYWNOŚCI - czyli związku między celami a wynikami kształcenia. Dotyczy ona funkcjonow⁷ania i optymalizacji wielu czynników⁷ biorących bezpośredni udział (lub pośredni) w procesie dydaktycznym:

a.    udział pośredni - zdolności, inteligencja uczniów, wykształcenie, kultura pedagogiczna nauczycieli, środow⁷isko rówieśnicze,

b.    udział bezpośredni - metody pracy nauczyciela i uczniów, ilość czasu zadaniow⁷ego, wiadomości i sprawności uczniów⁷.

Obszar na jakim funkcjonuje ta zasada zawiera się między⁷ celami kształcenia a osiągnięciami szkolnymi.

ZASADA PRZYSTĘPNOŚCI - czyli pokonywania trudności uczniów, poznawania i przekształcania rzeczywistości. Zw⁷ana też zasadą stopniow⁷ania trudności. Ważna jest tu potrzeba poszukiwania takich sposobów nawiązywania przez nauczyciela kontaktu z każdym uczniem, jak również doboru takich metod, pracy i środków, aby w stopniu maksymalnym uruchomić te siły i możliwości ogółu uczniów, jakie odpowiadają danej fazie ich rozw⁷oju umysłowego, społeczno-moralnego i fizycznego. Ważna jest przy tym znajomość wszystkich