Nie powinno się łączyć w referendum spraw dotyczących odwołania organu i rozstrzygnięcia danej sprawy (bo przy odwołaniu organu konieczna jest określona frekwencja i mogłoby to doprowadzić do fałszywego wyniku)
Nie wszyscy mogą brać udział w referendum. Prawo do udziały mają osoby posiadające czynne prawo wyborcze do rady gminy i stale zamieszkujące na terenie gminy.
2. W ujęciu formalnym .irt. 2 ustęp 2; udzielenie przez członków wspólnoty na urzędowych kartach do głosowania pozytywnych łub negatywnych odpowiedzi na postawione pytania lub dokonanie przez nich wyboru pomiędzy zaproponowanymi wariantami.
-obligatoryjne - muszą być przeprowadzone dla rozstrzygnięcia sprawy; przeprowadza się w 3 wypadkach:
— odwołanie Rady Gminy przed upływem kadencji
— odwołanie wójta/burmistrza/prezydenta przed upływem kadencji
— samoopodatkowanie się przez mieszkańców - jest raczej formą dobrowolnego zbierania funduszy na określony cel. Musi dotyczyć celów publicznych, opodatkowania na te cele, które mieszczą się w sferze zadań i kompetencji przypisanych gminie
-fakultatywne - dotyczące spraw nie wymagających przeprowadzenie referendum
c. wybory do organów w gminie (wykonawczych i ustawodawczych)
d. zebranie wiejskie/ ogólne zebranie mieszkańców osiedla - głównie w gminach wiejskich