opiera się na określonej treści ideowej, zakładającej, ze każdy naród wnosi wkład do ogólnoludzkiej kultury.
KOSMOPOLITYZM - termin ten określa postawę nihiłistyczna w odniesieniu do własnego narodu, ojczyzny, traktująca te pojęcia jako przestarzałe i zaściankowe. Współczesne koncepcje kosmopolityczne sa bardzo zróżnicowane, od skrajnie negujących sens utrzymania państw narodowych po orientacje propagujące rozwoj wszechstronnej współpracy międzynarodowej
WIELOKULTUROWOSC - jako program działania jest odwrotnością segregacji etnicznej, kulturowej i społecznej. Wiele krajów zróżnicowanych narodowościowo odmiennie rozwiązuje sprawy współżycia grup etnicznych w granicach państwa. Współżycie to może układać się biegunowo rożnie:
- na zasadzie wzajemnego poszanowania, np. w Szwajcarii
- na zasadzie konfliktów i wojen etnicznych, np. w byłej Jugosławii lub Indiach
Wiele jednak państw etnicznie zróżnicowanych, szczególnie tych kolonizowanych przez Europejczyków, jak Kanada i Australia, wprowadziło politykę wielokulturowa, uczącą współżycia zamiast antagonizmów.
W celu zrozumienia rożnych form systemów budowanych przez jednostki należy uwzględnić specyficzna role, jaka pełnia wartości ideologiczne w poszczególnych grupach. Istnieją 2 podtawowe układy ideologiczne, które może wybierać grupa dominującą wobec grup mniejszościowych i ich kultur.
1 )Pluralizm zewnętrzny - zakłada, ze każda grupa etniczna będzie miała możliwość kultywowania własnych wzorow życia wspólnotowego oraz dziedzictwa kulturowego i jeżyka, przy czym nie zwraca się tu specjalnej uwagi na zagadnienie ułatwiania interakcji kulturowych.
2)Pluralizm wewnętrzny - kładzie duży nacisk na interakcje kulturowe, gdyż w swej czystej postaci, głosi, ze każdy ma możliwość uczestniczenia w procesie internalizacji wartości kulturowych charakterystycznych dla rożnych grup, przez tworzenie dualistycznych systemów wartości kulturowych.
W konsekwencji możemy otrzymać 2 modele ogolnego rozwoju społeczeństwa wieloetnicznego (pluralistycznego).
Pierwszy jest oparty na zasadzie dwustronnej współpracy miedzy ludźmi miejscowymi i pochodzenia obcego, zarówno na płaszczyźnie osobistej, jak i grupowej.
Drugi model jest zdecydowanie różny i w odniesieniu np. do społeczeństwa amerykańskiego (ale nie tylko) odpowiada znanej ideologii anglokonformizmu. Zakłada ona itznanie wyższości kultury gntpy dominującej i nakazuje, aby inne grupy zrezygnowały z własnej tradycji, wierzeń i jeżyków oraz zasymilowały się z grupa dominującą.
Różny stosunek grupy większościowej (dominującej) do grup mniejszościowych (imigrantów) daje podstawę do wydzielenia 4 typów stosunków międzyludzkich, które mogą istnieć w społeczeństwach wielokulturowych (pluralistycznych):
1 )Separatyzm - poszczególne grupy zachowują swoje wartości kulturowe
2) \\'spółdziałanie i kontakty dwustronne - grupy przyjmują wartości kulturowe na zasadach wzajemności
3) Synteza kulturowa - mieszkańcy tworzą nowy typ systemów, który zawiera elementy pochodzące zarówno z większościowych (dominujących), jak i mniejszościowych źródeł kulturowych