81951

Cyganie przez wieki byli pozbawieni swojego terytorium, jako nomadzi byli z definicji eksterytorialni. Nomadyzm Cyganów określany często jako usługowy, pozwala wydobyć swoiste znaczenie terytorium. Terytorialność to pojęcie zaczerpnięte z teorii ekologicznych, opisuje ono zachowanie zwierząt, ukierunkowane ciągle na znaczenie i obronę własnego terytorium jako niszy. Bycie Romem oznaczało pewien styl życia i działania ciągle na pograniczu dwu światów, własnego i małego oraz obcego i ogromnego.

Prawo do terytorium wiązało się nie tylko z siłą grupy, która nimi zawładnęła, w różnym stopniu ważne relacje mityczne i historyczne. W przypadku Cyganów nie funkcjonowała świadomość ciągłości liistorycznej, z której wynikały swoiste prawa do wyższego statusu Społeczności Cyganów określały się i określają nadal w płaszczyźnie więzi społecznych Rytuały związane ze śmiercią:

W kulturze Cyganów śmierć wyklucza jednostkę ze świata żywych i fizycznie i symbolicznie. Zmarły posiada moc negatywną mogącą sprowadzić chorobę, a nawet śmierć na żywych. Nie właściwym jest w tej kulturze rozpamiętywanie czasu śmierci, zarówno jednostkowej, jak i zbiorowej.

Język:

W niektórych dialektach romani (Cyganów karpackich, Lowardów) nie występują odmienne kategorie językowe na określenie wczoraj i jutro. Jedno słowo- tajsa (tchara) przyjmuje oba znaczenia.

Istotą odmienności postaw tożsamości Cyganów i nie-Cyganów budowana na planie kultury, najważniejszym elementem jest genealogia.

Historia Cyganów jest więc historią odbitą w świadomości nie Cyganów, w której sami Cyganie rzadko mówią własnym głosem. Cyganie są bardziej przedmiotem czy kategorią niż podmiotem tej historii.

Cygański trop w Persji

Źródła Cyganów sięgają XIV w. Cyganie jako grupa o własnej osobowości kulturowej, zaistnieli poza granicami Indii. Świadomość indyjskiej genezy Cyganów stała się powszecliniejsza w Europie dopiero z końcem XVIII w.

Nicolo Frescobaldi na Peloponezie w 1382 r. mówili o napotkanych pod murami miasta „Romniti”- zbieżność z nazwa „Roma”. Lud „Luvi” wędruje po świecie szukając zatrudnienia. ZOTT służyła w armii perskiej, a potem zdezerterowali do Arabów. ZOTT miało dotyczyć Cyganów.

Najważniejsze terminy

ADSINC ANI- uważa się go za źródłosłów późniejszych form tej nazwy np. tureckiego CINCENE, włoskiego ZINGARI, francuskiego TS IN GAN ES, niemieckiego ZIGEUNER czy polskiego CYGANIE

Uważano ich za heretycką sektę znaną w Bizancjum przed IX wiekiem pod nazwą athinganoi. Przypisywano im znajomość czarów magii i zdolność przepowiadania przyszłości. Dzisiejsze warianty tej nazwy to: GITNS (Francja), GITANOS (Hiszpania), GYPSIES (Anglia), EVGIT (Albania), GYPTENAERS (Holandia), EGIFTOS lubGIFTOI (Grecja).

Legenda głosi, że w początku V w. do Europy Zachodniej przybywali Cyganie zwani „z Małego Egiptu”- nazwa ta była szeroko rozpowszechniona w Imperium Bizantyjskim od I poł. XIV w.

GYPPE- oddalone od miasta Modon o 40 mil, z czego wynika, że kolonia Cyganów na zewnątrz miasta i kraj Egipt to dwa różne obszary, w których zamieszkiwali Cyganie. Nazwa Gyppe pochodzi od greckiego terminu określającego Cyganów- Giftoi.

Cyganie w Imperium Bizantyjskim widziani są jako wróżbici mający dar przewidywania przyszłości, czarodzieje, jako niedźwiednicy czy treserzy zwierząt i zaklinacze węży. Postać