Właśumść mtewong sadu
Określa zakres kompetencji sądów tego samego rzędu. Mówiąc o właściwości miejscowej poszukujemy odpowiedzi na pytanie który z sądów rzeczowo właściwych jest uprawniony do rozpoznania konkretnej sprawy.
Możemy dokonać rozróżnienia:
- właściwość ogólna
- wł. szczególna, która przybiera postać właściwości przemiennej i wyłącznej.
Podstawę do określenia właściwości ogólnej stanowi miejsce zamieszkania pozwanego, względnie wnioskodawcy.
W postępowaniu nieprocesowym, jeśli właściwość miejscowa me została określona przepisem szczególnym, właściwym będzie sąd miejsca zamieszkania wnioskodawcy, względnie miejsca jego pobytu. Gdy postępowanie nieprocesowe wszczynane jest z urzędu właściwym będzie sąd miejsca zdarzenia, będącego podstawą do wszczęcia postępowania. Właściwość miejscową sądu w sporach przeciwko skarbowi państwa wytacza się zgodnie z art 29 k.p.c.
Właściwością szczególną przemienną mamy do czynienia gdy powód w granicach wskazanych przepisami prawa ma uprawnienie do dokonania wyboru sądu. Zgodnie z punktem 2 par. 1 art 187 powód powmien w pozwie przytoczyć okoliczności faktyczne uzasadniające właściwość sądu. Taka potrzeba zachodzi w przypadku gdy powód chce skorzystać z uprawnienia wyboru właściwego sądu.
Jeżeli takie okoliczności w pozwie się rue znajdą wówczas sąd powinien stwierdzić swoją niewłaściwość i przekazać sprawę sądowi właściwemu zgodnie z właściwością cgólną.
Właściwość szczególna wyłączna polega na tym, że powództwo należy wytoczyć wyłącznie przed sąd wskazany. Jest ona przewidziana również w postępowaniu nieprocesowym.
Właściwość umowna dotyczy wyłącznie właściwości miejscowq, jak również dotyczy tylko spraw rozpatrywanych w trybie procesowym, nie dotyczy postępowania nieprocesowego.
Zwana jest również właściwością prorogacyjną. Zgodnie z przepisami kpc strony mogą się umówić na piśmie, że określony spór wynikły między mmi, lub spór mogący powstać w przyszłości oddają do rozstrzygnięcia sądowi, który nie jest właściwy z uwagi na właściwość miejscową ogólną. Wamnkiem koniecznym dojścia do realizacji umowy prorogacyjnej jest forma pisemna, a także zgodny przejaw woli. Żeby umowa doszła do skutku, me musi być sporządzona w odrębnym akcie, może być zawarta w umowie. Umowa prorogacyjna nie może dotyczyć spraw nie należących do drogi sądowej oraz do drogi procesowej. Nie jest również dopuszczalna umowa o ogólnym charakterze z której wynikałoby, że strony wykluczają we wszystkich sprawach ustawową właściwość sądu.
Skutek procesowy umowy prorogacyjnej:
- stwarza zobowiązanie dla stron do wytoczenia powództwa zgodnie z jej treścią.