83149

1)    Testamentum tripatritum - testament prywatny - składał się z elementów prawa cywilnego (świadkowie ), prawa pretorskiego ( pieczęcie ) i późniejszego prawa cesarskiego (podpisy). Testament ten sporządzano:

a)    w obecności 7 zaproszonych osób zdolnych do świadczenia

b)    ustnie - testator oświadczał ostatnią wolę

c)    pisemnie - przedłożenie dokumentu i oświadczenie, że dokument ten jest testamentem oraz przez podpisanie go przez testatora ( subscriptio ) wraz ze świadkami, którzy ponadto go opieczętowali.

Sporządzenie takiego testamentu nie mogło być przerwane inna czynnością prawną (unitas actus).

2)    testament holograficzny - testator osobiście sporządził treść testamentu, co w jego osnowie wyraźnie zaznaczył. Sam podpisywał testament nie trzeba było wćwczas żadnych świadków.

3) testamenty szczególne:

a)    Polegające na ułatwieniach, np.:

testamentum ruri conditum - wystarcza 5-ciu świadków

testamentum pestis tempore conditum - świadkowie mogą być przybierani

jeden po drugim

testamentum parentum inter liberos - zawierał rozporządzenie testatora tylko dla jego descendentów

b)    Polegające na utrudnieniach, np.:

testament niewidomych - wymaga przybrania ósmego świadka, który po przeczytaniu treści testamentu pozostałym 7, podpisuje go i pieczętuje razem z nimi.

c) Testament żołnierski - wolny od zachowania jakiejkolwiek formy, posiada moc tylko wtedy gdy testator umiera jako żołnierz, względnie w ciągu roku po tzw. missio honesta (nienaganne zwolnienie z wojska).

Treść testamentu

1) Ustanowienie dziedzica

a)    musi nastąpić w języku łacińskim i zawierać słowo „heres"

b)    testator mógł powołać dziedzica tylko na stałe

c)    testator mógł zamianować jednego lub kilku dziedziców ( udziały zgodnie z istotą sukcesji uniwersalnej mógł oznaczyć tylko w ułamkach całego spadku)

d)    ustanowienie dziedzica nie może nastąpić pod trunkiem rozwiązującym

e)    dopuszczano ustanowienie dziedzica z warunkiem zawieszającym

f)    nie można było ustanowić kogoś dziedzicem tylko na pewien okres czasu Ustanowiona dziedzicem może być tylko osoba tzw. persona certa - osoba, o której indywidualności testator, sporządzając swój testament, posiadał albo mógł posiadać jasne wyobrażenie.

2)    Podstawienie (substitio ) - spadkodawcy w obawie, że dziedzic ustanowiony nie będzie mógł lub nie chce objąć spadku popływali na jego miejsce ewentualnie dziedzica podstawionego (heres substitutus). W Rzymie istniały trzy rodzaje podstawienia:

a)    Pospolite ( substitutio vulgaris ) - testator ustanawiał tutaj substytuta dla siebie. Było najczęstszym rodzajem postanowienia

b)    Pupilarne (substitutio pupilaris ) - ojciec powołując do dziedziczenia po sobie niedojrzałe dziecko, mógł w tym samym testamencie zdecydować kto będzie

2