Nadwyżka ekonomiczna - jest źródłem akumulacji i wzrostu gospodarczego, stanowi ważne źródło zasilania, powiększania zasobów gospodarczych i produkcji
Formy nadwyżki ekonomicznej:
■ z kapitału - zysk, procent, dywidenda, czynsz, marża;
■ z ziemi - renta (gruntowa, górnicza)
■ z pracy - place
System koordynacji działalności gospodarczej
1. system administracyjny
2. system rynkowy
Systern ad m i n ist racyjn y:
-gospodarka zunifikowana w sensie funkcjonalnym, dominacja celu makroekonomicznego;
- brak samodzielności ekonomicznej podmiotów gospodarczych
- gospodarka oparta na dominacji państwowej własności czynników produkcji
- kierowana przez biurokrację państwową głównie za pomocą różnego typu wskaźników wynikających z planu centralnego
System rynkowy
Gospodarka rynkowa - to taka, w której sterowanie procesami gospodarczymi odbywa się poprzez rynek.
Cechy gospodarki rynkowej
1. Podstawą jej funkcjonowania jest pryw atna własność (środków produkcji, przedsiębiorstw)
2. Wolność wyboru w podejmowaniu wszelkich decyzji gospodarczych i charakteru prowadzonej działalności gospodarczej.
3. Prawo do kierowania się własnym interesem podczas podejmowania decyzji gospodarczych.
4. Brak lub tylko minimalna integracja rządu w procesy gospodarcze Rynek
- ogół powiązań między niezależnymi podmiotami gospodarczymi Mechanizm rynkowy
- zależności przyczynowo-skutkowe między elementami rynku
Elementy rynku:
.popyt
.podaż
.cena
Zalety systemu rynkowego:
- generuje silne motywacje do aktywności gospodarczej
- pobudza innowacyjność i adaptacyjność gospodarki, wymusza wzrost efektywności
- rynek jest mechanizmem odkrywania informacji i wiedzy
- to samoczynny mechanizm tworzenia kapitału bazujący na sprawnych rynkach kapitałowych konkurencji i przedsiębiorstwa