84092

22. Postmodernizm w architekturze - powrót do tradycji?

Postmodernizm (początek - lata '80 XXw, przełom XIX i XXw.) to styl architektoniczny odwołujący się do archetypu i reminiscencji. Modernistyczny bunt wobec tradycji historycznej został zastąpiony odkryciem, że jest ona niewyczerpanym źródłem, z którego można czerpać rozmaite motywy (posługuje się formami eklektycznymi, naśladuje wzory historyczne w formie swobodnej gry). Cytaty z architektury dawnej nie pełnią jednak tej samej roli, co w historycznych wzorcach, często są do budynku sztucznie dołączone. Postmodernizm nie jest rodzajem historyzmu, gdyż nie naśladuje zazwyczaj konkretnego stylu, lecz swobodnie łączy zapożyczone motywy z własnymi pomysłami twórców i uwarunkowaniami współczesnej funkcji. Niekiedy określa się go jako manieryzm modernizmu (bawi się klasyczną formą). Postmodernizm nie ulega duchowi czasu, postępowi technicznemu, zależy od osobistych upodobań architekta i inwestora. W postmodernizmie symetria wraca do łask. Układ urbanistyczny - kwartały i dzielnice (zamiast modernistycznych osiedli). Postmodernizm wyśmiewa modernistyczne hasła - ‘formfollows function' zastąpione przez ‘form follows fiction', 'less is morę' zastąpione przez 'less is borę'.

23. Opisz architekturę dekonstruktywistyczną na przykładzie twórczości Franka Gehrego. Dekonstruktywizm w architekturze, zwany także dekonstrukcją, to rozpoczęta w późnych latach 80. XX wieku kontynuacja architektury postmodernistycznej. Charakteryzuje się ideą fragmentacji, zainteresowaniem manipulacją pomysłami dotyczącymi powierzchni lub pokrycia konstrukcji, krzywoliniowymi kształtami, które służą zaburzeniu i przemieszczeniu takich elementów architektury jak konstrukcja szkieletowa oraz bryła. Końcowy efekt wizualny obrazowany przez budynki w wielu dekonstruktywistycznych „stylach" charakteryzuje się stymulującą nieprzewidywalnością i kontrolowanym chaosem.

Budynki Gehry'ego posiadają charakter kolażu złożonego z powyginanych brył o powierzchni wykonanej z różnych i w tradycyjnej architekturze nieprzystających do siebie materiałów (tytan, beton, kamień, tynk, siatka druciana itd.). Gehry zaskakuje też niekonwencjonalnymi zestawieniami barw. Jego architektura jest zorientowana przede wszystkim na efekt zewnętrzny, świadomie wywołując szok poprzez kontrast z tradycyjną przestrzenią miejską. Charakterystyczne i łatwo kojarzone z architektem są silnie przechylone ściany i pofalowane płaszczyzny. Krytycy Gehry'ego wskazują na miałkość projektów wnętrz i banalizm układów funkcjonalnych. Często zarzuca mu się też ograniczanie się do tego samego repertuaru zmanierowanych form.

Rodzina Gehry'ego wywodzi się z Polski. Jego dziadkowie są pochowani na Cmentarzu żydowskim w Łodzi.

Główne dzieła:

Muzeum Guggenheima w Bilbao Chiat/Day Building, Venice, Los Angeles    Gehry Tower w Hanowerze

© by sorevell '08

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactorv.com

29