85035

dauzula rebus standi

Dwie tendencje:

1)    niezmienność zobowiązania (zasada pacia sum servanda)

2)    możliwość modyfikowalna świadczenia w przypadkach gdy w skutek zmiany stosunków społeczno- gospodarczych wykonanie zobowiązania według pierwotnej treści byłoby niesłuszne, ponieważ wyrządzałoby niezawinioną szkodę jednej ze stron lub przysparzało nieuzasadnione korzyści dnigiej stronie.

Clausula rebus sic stantibus - wszelkie koncepcje lub rozstrzygnięcia ustawowe, zmierzające do modyfikowania zobowiązania z uwagi na nieoczekiwane zmiany stosunków społecznych. (357*)

Przepis 357¹ nie podważa zasady pada sunt sen anda lecz jedynie łagodzi jej ostrość, pozwalając w sytuacjach prawem pizewidzianych adaptować zobowiązanie do zmienionych stosunków.

Zakres zastosowania

Przepis 357¹ znajduje zastosowanie do cywilnoprawnych zobowiązań powstających z umów Wyłącza się jego zastosowanie do pozaumownych stosunków zobowiązaniowych. Przesłanki

Sad może zastosować środki przewidziane w 357¹ jeżeli kumulatywnie spełnione zostaną trzy przesłanki:

1)    nastąpi nadzwyczajna zmiana stosunków —> przekształcenia stosunków społecznych, a zwłaszcza gospodarczych. Musza mieć charakter nadzwyczajny np. przyrodnicze (nieurodzaj, powódź, surowa zima), społeczne (wojna, strajki, rozruchy) i inne (hiperinflacja. głęboki kryzys gospodarczy)

2)    zmiana ta pociąga za sobą nadmierna trudność w spełnieniu świadczenia lub grozi jednej ze stron rażącą stratą —> gdy nadzwyczajna zmiana stosunków wpływa na indywidualna sytuacje strony stosunku zobowiązaniowego w tym sensie ze pociągnie za sobą nadmierna trudność w spełnieniu świadczenia lub grozi jednej ze str on rażącą stratą. Musi istnieć związek przyczynowy.

3)    strony nie przewidywalny wpływu nadzwyczajnej zmiany stosunków na zobowiązanie

--> przesłanka przewidywalności; przewidywanie wpływu zmiany stosunków na indywidualna zmianie stosunków Decyzje sądu

Jeśli zostaną spełnione przesłanki sąd może wydać nast. orzeczenie:

1)    oznaczenie sposobu wykonania zobowiązaiua (zmiana czasu, miejsca i środków)

2)    oznaczenie wysokości świadczenia (podwyższyć/obniżyć wysokość świadczerua dłużnika)

3)    rozwiązanie umowy - w tym przypadku może ponadto orzec o rozliczeniu stron

W/w orzeczenia sad wydaje wyłącznie na żądanie strony stosunku zobowiązaniowego (każdy podmiot). Sąd powinien rozważyć interesy obu stron i kierować się zasadami współżycia społecznego. Dopiero w ostateczności powinien orzekać o rozwiązaniu umowy. Orzeczenie sadu modyfikujące albo rozwiązujące umowę ma charakter konstytutywny; jest zdarzeniem cywilnoprawnym.

W razie zbiegu przepisów Art 357¹ i 358¹ należy' przyjąć ze zakres zastosowania tych przepisów krzyżuje się, wobec czego nie można wykluczyć ze do zobowiązania pieniężnego znajdzie zastosowanie 357¹ jeśli zarazem spełni przesłanki w tym przepisie określone. Jeśli zostaną spełnione, wybór podstawy prawnej należy do strony zainteresowanej.

Strony mogą także w drodze porozumienia zmienić treść wiążącego ich stosunku umownego, jak również zamieścić w pierwotnej umow ie tzw. klauzule adaptacyjne (353¹).