85057

pojęcie winy

Zgodnie z dominującym poglądem nauki i judykatury użyty w art 472 zwrot o niezachowaniu należytej staranności znaczy, ze dłużnik odpowiada za swoje zawinione, z którego to względu można mu postawić zarzut. Wina uznawana jest za zasadę odpowiedzialności dłużnika z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art 471). Dłużnik odpowiada z reguły za każdą winę.

Najwyższym stopniem winy jest wina umyślna (pr. karne) - dolus directus - dłużnik chce naruszyć ciążące na min obowiązki powiimego zachowania; dolus eventualis - przewidując możliwość takiego naruszenia na to się godzi.

Wszystkie postacie winy nieumyślnej określa się mianem niedbalstwa Można je zarzucić temu kto nie dochował należytej staranności w sytuacji gdy powinien i zarazem mógł zachować się prawidłowo. W obrębie niedbalstwa wyróżnia się rażące niedbalstwo - znaczne odchylenie od wzorca należytego zachowania się dłużnika Strony mogą w umowie rozszerzyć zakres okoliczności, za które dłużnik nie będzie odpowiadał ( 473§1). Ponadto strony mogą złagodzić odpowiedzialność dłużnika, postanawiając np. ze dłużnik będzie odpowiadał jedynie za winę umyślną lub za rażące niedbalstwo w przypadkach gdy zgodnie z regułą ogólną, odpowiada on za każdą winę. Niedopuszczalne jest uchylenie odpowiedzialności dłużnika za winę umyślną (art 473§2).