86127

słowo należało do Lutra (był przekonany o swojej nieomylności). Autoiytet kościoła zastępował autorytetem własnej osoby; d) państwo - Luter, szukając poparcia władzy świeckiej przed atakami papiestwa, wyraźnie zbliżył swój kościół do państwa. Nie kwestionował suwerenności państwa. Państwo co prawda nie może rozstrzygać sporów w sprawach wiary, niemniej jednak jest ono najwyższym arbitrem w stosunkach społecznych. Państwo kontroluje człowieka, dba o bezpieczeństwo, ład i porządek; e) władza - jest absolutna, oparta na rządach silnej ręki (tylko taka może zapewnić dyscyplinę), ostro karząca winnych. Lud nie ma prawa kwestionować legalności władzy. Odrzucał demokratyczne aspiracje ludu. Jeśli lud przejąłby władzę, wszystko byłoby stracone (później zmodyfikował swoje stanowisko, głosząc możliwości oporu przeciw władzy w pewnych wyjątkowych warunkach). Władca roztacza także opiekę nad kościołem, w konsekwencji staje się jego najwyższym zwierzchnikiem, kontrolując jego sprawy organizacyjne, materialne. Czuwa też nad kształtowaniem kadry pastorów; f) sakramenty - uznawał jedynie chrzest i komunię świętą; g) sekularyzacja dóbr kościelnych i przejęcie ich przez władców; celibat zniesiony; nie uznaje papieża; h) broni doktryn o obecności ciała i krwi Chrystusa w chlebie i winie, przy czym obecność tę pojmuje jako współistnienie postaci eucharystycznych z fizycznym ciałem Chrystusa (co różni go od oficjalnej doktryny katolicko-scholastycznej). Jan Kalwin -(1509-1564); urodził się we Francji; studiował filozofię, prawo i hellenistykę. W wyniku prześladowań zwolenników reformacji przeniósł się do Bazylei (Szwajcaria). To właśnie tu, w 1536 roku opublikował pracę zawierającą program kalwinizmu. Kalwin przez blisko ćwierć wieku sprawował w Genewie „dyktaturę religijną" (1541-1564). Był przywódcą miejscowego zboru reformacyjnego i szefem rady miejskiej - rządził w sposób absolutystyczny. Poglądy Kalwina: a) kamieniem węgielnym jego doktryny była wiara w rygorystyczne pojmowanie przeznaczenia (predestynacja). Bóg dawno już podzielił ludzi na wybranych i potępionych i nic nie jest w stanie tego zmienić.