86209

a.    Jako zjawiska biologiczne (państwa są swoistymi organizmami, które powstają, rodzą się, dorastają, rozwijają i umierają, ale o ile w stosunku do życia ludzkiego możemy snuć prognozy jaka jest średnia ilość życia, natomiast w przypadku państw nie możemy takiej prognozy sformułować. Stolica państwa to serce, drogi to układ krwionośny organizmu.

b.    Obserwując życie społeczne geopolitycy wskazywali że państwa walczą o byt, rywalizując z innymi państwami. Sięgnęli oni do teorii ewolucjonizmu sformułowanej w połowie wieku 19 przez brytyjskiego biologa Karola Darwina, który stwierdził, że rozwój gatunków biologicznych polegający na pojawianiu się coraz nowych gatunków polega na ciągłej rywalizacji międzygatunkowej. Te słabe przegrają, a silne wygrają i przetrwają. Podobnie miało być z państwami, silne mają pokonać słabsze i zaspokajać

c.    Geopolitycy twierdzili, że każde silne państwo, naród który odgrywa ważną rolę w życiu międzynarodowym w historii ma prawo do powiększania swojej przestrzeni. W sensie geograficznym powiększanie obszarów swojego terytorium. W wymiarze ekonomicznym chodziło o przestrzeń, która ma gwarantować danemu narodowi samowystarczalność.

Konsekwencje takiego myślenia:

-    narody silne mają prawo do powiększania swojej przestrzeni. Mogą to czynić także przy użyciu siły, bo naród słabszy nie odda swojego terytorium. Trzeba to zrobić za pomocą wojny. Wojna jest uważana za instrument, którym państwa mogą się posługiwać w celu powiększania swojej przestrzeni. Najbardziej korzystne powinny być takie granice państwa o charakterze granic naturalnych Np. granica rzeki. Granice wyznaczone przez przyrodę jako najbardziej korzystne z punktu widzenia bezpieczeństwa państw.

Co z tego wynika dla stosunków międzynarodowych?

-    Geopolityka zajmowała się przede wszystkim państwami które odgrywały w świecie role mocarstwowe, albo do takich ról aspirowały. Nie interesowały ich małe państwa, bo nie miały wpływu na procesy międzynarodowe.

W praktyce to oznaczało, że geopolityka rozwijała się w tych państwach które takie mocarstwowe role odgrywały albo do nich aspirowały. Najsilniej rozwijała się w tamtych czasach w Niemczech. Był to podatny grunt dla geopolityki. Nie przypadkiem największy rozkwit geopolityki w Niemczech przypada na okres dojścia Hitlera władzy. W 3 rzeszy ta geopolityka osiągnęła apogeum swojego rozwoju, dlatego, że uzasadniała prawo Niemiec do powiększania się, a z drugiej strony dlatego, że ekipa rządząca włożyła wielkie pieniądze na rozwój geopolityki. Geopolityka niemiecka /ostała najsilniej wciągnięta w rozwijanie i uzasadnianie polityki międzynarodowej (?).

Nazwiska:

-    Fryderyk Ratzel - twórca geografii politycznej, ale także jako ten, któiy był inspiratorem rozwoju geopolityki niemieckiej. Jego twórczość, rozważania na temat determinizmu geograficzny.

-    Karol Haushofer - generał, konsultant naukowy Hitlera.

Najbardziej trwałą okazała się geopolityka amerykańska. Nie była ona tak radykalna jak niemiecka. Nigdy w sposób tak otwarty nie nawoływano do stosowania siły, wojny jako instrumentu rozwiązywania sporów politycznych. Bardzo dużą rolę przywiązywano do czynnika ekonomicznego, ekspansji ekonomicznej. Można wyodrębnić w jej rozwoju 2 podstawowe etapy.