Źródła i kryteria więzi, zasięg więzi, zakres więzi
I Źródła i kryteria więzi - zjawiska więzi społecznej można ujmować z różnych punktów widzenia. Jednym z ważnych stanowisk w rozpatrywaniu więzi jest jej ujęcie genetyczne dana człowiekowi przez społeczne warunki urodzenia, i w tym znaczeniu naturalna. Dziecko przychodząc na świat wchodzi najpierw w związki z rodzicami, rodzeństwem, innymi ludźmi, w związki, które wyznacza mu jego środowisko rodzinne. Taki rodzaj w ięzi społecznej nigdy nie wygasa. Przeciwieństwem więzi naturalnej jest więź stanów iona, którą jeżeli określimy ściślej będzie to więź wynikająca bezpośrednio lub pośrednio ze stanowienia społecznego. Ogólnie mówiąc więź stanowiona pojawia się tam, gdzie w zbiorowościach ludzkich występują narzucone im podziały społeczne; podziały narzucone siłą lub prawem, lub połączeniem siły i prawa. Tego typu więź wytwarza się między więźniami lub między młodymi przestępcami. Cechą więzi stanowionej jest jej niknięcie, lub przynajmniej słabnięcie w momencie, kiedy ustają w arunki i sytuacje, w' jakich się wytworzyła.
Inny rodzaj więzi społecznej powstaje przez procesy dobrowolnego zrzeszania się łudzi. Już Arystoteles wskazywał ważność stowarzyszeń i innych zrzeszeń jako środków zespalania się ludzi w obrębie społeczności. Rozkwit więzi zrzeszeniowej nastąpił w średniowiecznym mieście europejskim. Z czasem ilość zrzeszeń zwiększała się, mnożyły się zrzeszenia o ściśle wyspecjalizowanych zadaniach, pojawiły się tendencje by model więzi zrzeszeniowej rozszerzać na innego rodzaju grupy i społeczności -(Podział: wspólnota - wola naturalna dana człowiekowi poprzez rodzimie środowisko (rodzina, przyjaciele, współplemieńcy); wola racjonalna - zrzeszenia)
3 rodzaje więzi: naturalna dana człowiekowi poprzez rodzinne środowisko, więź
stanowiona, u podstaw, której tkwi element przymusu, więź zrzeszeniowa, oparta w zasadzie na dobrowolnym doborze ludzi.
zasięg w ięzi - zasięg lokalny (mikro grupy) - małe homogeniczne społeczności, które bardzo rzadko przyjmują ludzi z zewnątrz np. tradycyjne społeczności wiejskie. Obecnie Polska podlega procesom industrializacji i urbanizacji, charakter tych małych społeczności ulega zmianie stają się one coraz bardziej heterogeniczne.
Zasięg makrostrukturalny naród i państwo - tradycja, jedność dziejów, wspólność językowa, obyczaju, kultury - wszystko to łączy w jedną, dziejowo określoną organizację terytorialno-polityczną. Najistotniejszym elementem więzi według jej zasięgu jest to, że jest ona więzią najszerszego, średniego i najmniejszego zasięgu.
II zakres w ięzi więź możemy rozpatrywać z punktu widzenia ich zakresu i zainteresowań, którymi określona więź zespala ludzi. Tu można zastosować podział: wspólnota - zrzeszenia. Wspólnota - więź społeczna, która łączy w niej ludzi ma charakter ogólny, nie ma żadnego ograniczenia kompetencji, żadnego szczególnego zakresu zainteresowań. Zrzeszeniom nie przypisuje się tego rodzaju więzi, mają one określone sfery zainteresowań, łączą ludzi na poszczególnych odcinkach działalności.
Dw oistość w ięzi: - polega na wspólnym stosunku do świata wartości, wyrażającym się w jednakowych lub podobnych zachowaniach i działaniach; polega na organizacji, w której uzupełniają się role i zadania przypadające poszczególnym jednostkom i grupom.