przeskok - zmiana paradygmatu (tzw. teoria przeskoku np. złamanie przez Kopernika teorii geocentrycznej na rzecz heliocentrycznej). Zostaje zakwestionowane to co było, naukowiec stawia pytanie fundamentalne.
C. F. Von Weirsacher - fałszywe - to czego nie da się zmierzyć nie istnieje, poprawne - to co nie istnieje nie da się zmierzyć. Fakty to stany istniejące w teraźniejszości lub będące następstwem tego co zdarzyło się w przeszłości. Możliwości - stwierdzenie, że coś stanie się w przyszłości ( przewidywania teoretyczne ) lub, że coś w przyszłości stanie się konieczne ( modalność konieczności). Główny błąd realizmu sprowadza się do przekonania, że możliwości mają ten sam status co fakty, co możliwe w przyszłości już w jakiś sposób istnieje.
Comte - dał początek nowemu prądowi w dziejach filozofii: pozytywizmowi. Na miejsce luźnych pomysłów pozytywistycznych wytworzył wielki pozytywistyczny system. Uważał, że pozytywistyczne rozumienie świata jest najdoskonalszym tworem ludzkim. Jest to fundamentalne prawo jego rozwoju, przechodzi przez trzy fazy : teologiczną, metafizyczną, pozytywną. W pierwszej ludzkość tłumaczyła zjawiska odwołując się do duchów, w drugiej do abstrakcyjnych pojęć. Jedną rzeczą dostępną dla umysłu są fakty. Naczelnym prawidłem nauki jest: nie wypowiadać twierdzeń innych, jak tylko oparte na takim czy innym fakcie. Na podstawie znajomości praw rządzących faktami nauka może przewidywać dalsze fakty. Był przeciwnikiem empiryzmu, jeśli przez empiryzm rozumieć ograniczanie nauki do samego tylko zbierania doświadczeń. Twierdził, że myśl wskazuje drogę doświadczeniu i że ostatecznym celem nauki jest uczynić doświadczenie zbędnym, zastąpić je rozumowaniem.