86319

wojsk na front zachodni, gdzie odnosili lokalne zwycięstwa. W lipcu 1918 roku rozpoczęli czwartą ofensywę (wcześniejsze miały miejsce w marcu, kwietniu i w maju), ale w drugiej już bitwie nad Marną ponieśli klęskę.

W lipcu 1918 roku rozpoczęła się także wielka kontrofensywa aliantów, a w sierpniu 1918 roku Anglicy i Francuzi pokonali Niemców w bitwie pod Sommą. Armia niemiecka była już tak silnie rozbita, że nie była już w stanie wytrzymać kolejnych ataków.

Jesienią 1918 roku alianci zawarli rozejm z Bułgarią i Turcją, a rządy Niemiec i Austro-Węgier chciały odrębnych rokowań pokojowych, na co alianci nie wyrazili zgody - grali na zwłokę (29 września 1918 roku z wojny wycofała się Bułgaria, a 30 października 1918 roku zrobiła to Turcja; 3 listopada 1918 roku zaś z wojny wycofały się Austro-Węgry). Niemcy musieli zgodzić się na bezwarunkową kapitulację, ponieważ istniała realna groźba całkowitej klęski militarnej, a jednocześnie nasilały się tendencje narodowowyzwoleńcze, nacjonalistyczne i rewolucyjne.

Zawieszenie broni pomiędzy państwami zachodnimi a Niemcami nastąpiło 11 listopada 1918 roku w lasku Compiegne pod Paryżem. Porozumienie przewidywało: opuszczenie przez wojska niemieckie okupowanych obszarów Francji, Belgii i Luksemburga; ewakuację zachodniego brzegu Renu; oddanie przez armię niemiecką ciężkiego i nowoczesnego sprzętu wojskowego (w tym prawie całej floty wojennej i lotnictwa). W Compiegne anulowano co prawda traktaty brzeskie, ale zobowiązano armię niemiecką na Wschodzie (tzw. armia Ober-Ost) do pozostania na zajmowanej przez nią linii rozejmowej do czasu zawarcia traktatu pokojowego. Aliantom chodziło o stworzenie bariery przed rozszerzaniem się na Zachód wpływów rewolucji październikowej.