2. Ewolucja stosunków feudalnych: wczesny, rozwinięty, kryzys oraz jego różnorodność form w różnych społeczeństwach.
3. Spory o konieczność występowania feudalizmu
a. feudalizm klasyczny,
b. feudalizm rozszerzony: powszechny, pierwotny, wtórny.
4. Typy własności ziemi i jej struktura
a. własność pełna: alodium, folwark,
b. własność podzielona: ziemia chłopska,
c. własność gminna. Serwituty
d. własność królewska, rycerska, kościelna
5. Formy zależności chłopów
a. zależność gruntowa i jej wyraz: renta gruntowa,
b. zależność osobista i jej główny wyraz: przywiązanie do ziemi,
c. zależność sądownicza i jej wyraz: prawo sądzenia poddanych przez pana.
IV. GOSPODARKA FEUDALNA W POLSCE VII - POL. XVIII W.
1. Kształtowanie się i utrwalanie stosunków feudalnych VIl-XII w.
2. Rozwój stosunków feudalnych w XII-poł. XV w.
a. kolonizacja na prawie niemieckim,
b. rozwój gospodarki czynszowej,
c. rozwój miast, rzemiosła i handlu.
3. Rozwój gospodarki folwarczno - pańszczyźnianej od poł. XV w. do poł. XVII w.
a. istota systemu gospodarki folwarczno -pańszczyźnianej: wzrost obszaru ziemi folwarcznej i produkcji rolnej, pańszczyzna głównym źródłem siły roboczej, poddaństwo chłopów i renta odrobkowa, gospodarowanie oparte na zasadzie: jak najniższe wydatki na produkcję i maksymalne wydatki na konsumpcję
b. osłabienie władzy królewskiej i wzrost wpływów szlachty,
c. czynniki rozwoju folwarku pańszczyźnianego: koniunktura na rynku zewnętrznym i wewnętrznym, rozwój ludności, rozwój rzemiosła, handlu, miast, rewolucja cen w Europie.
4. Kryzys gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej i jego przyczyny, poł. XVII - poł. XVIII w.
a. sprzeczność między wysokotowarowym gospodarstwem folwarku a naturalną gospodarką chłopską
dominacja przy podziale dochodu folwarku wydatków na luksusową konsumpcję i ograniczenie wydatków na inwestycje.
b. sprzeczność interesu szlachty i chłopów: ograniczenie praw użytkowych chłopa, mała dbałość chłopa o własne gospodarstwo, ograniczony kontakt gospodarki chłopskiej z rynkiem, miastem i rzemiosłem.
c. wzrost obszarów „pustych", mała wydajność gleby, zły stan zabudowań wiejskich,
d. bierność i opór chłopa, zbiegostwo, walka klasowa chłopów,
e. wzrost kosztów produkcji folwarku: powiększenie personelu nadzorczego, dodatkowe koszty uzupełniające,