fragmentów terenu powoduje zaburzenia ruchu powietrza i tworzenie się mikro turbulencji. Wysokość na której prędkość wiatru spada do zera to tzw. warstwa szorstkości.
Podczas ruchu mas atmosferycznych następuję zjawisko tarcia drobin powietrza o pow. Ziemi. Powstajawiatry turbulencyjne wywołujące siły skierowane przeciw kierunkowi ruchu.Wielkoscsily tarcia zalezy w znacznym stopniu od rodzaju podłoża.
Wiatrem nazywamy poziomy ruch powietrza.
kierunek wiatru - określamy geograficzna stroneswiata, z której powietrze napływa do miejsca obserwacji. W stacji meterologicznej kierunek wiatru wskazuje położenie kuli chorągiewki w stosunku donieruchonychprętow 'rozywiatrow" wiatromierza Wilda, umieszczonego zazwyczaj na wysokości lOm ponad pow. terenu.
Siła i kierunek wiatru sq zależne od:
-siły odśrodkowej -siły Coriolisa -siły tarcia
-siły poziomego gradientu ciśnienia atmosferycznego -różnicy gęstości powietrza
- Rzeźba terenu ( Wzniesienie powoduje ruch wstępujący po stronie dowietrznej i zstępujący po stronie zawietrznej. Oddziaływanie profilu górskiego na przepływ powietrza wynika z kształtu góry, prędkości wiatru i pionowego spadku temp. Wzniesienie odosobnione pozwala na częściowy przepływ boczny. Spadek prędkości wiatru w miarę zbliżania się do powierzchni terenu spowodowany jest zjawiskiem tarcia o powierzchnie odznaczające się różną szorstkością oraz intensywnością wymiany turbulencyjnej wywołującej lokalne zaburzenia wirowe (mikroturbulencje). Wysokość, na której prędkość wiatru spada do 0 wyznacza tzw warstwę szorstkości (ZO) i grubość tej warstwy waha się od .001 dla gładkiego lodu do 8-10 cm dla gęstych traw i zbóż. Zniekształcenie linii prądu powietrza w terenie urzeźbionym zależą głównie od uwarstwienia termicznego przyziemnych warstw powietrza.)
Wiatry gradientowe: powodowane są wielkoskalowymi róchami mas atm. Ich kierunki związane są z rozmieszczeniem ośrodków wysokiego wysokiego niskiego ciśnienia na kuli ziemskiej oraz warunkó cyrkulacji w wyżu i niżu. Na prędkość ruchu wpływa silnie wielkość gradientu, rodzaj podłoża i wynikająca z tąd siła tarcia. Np. wiatry w Azji.
Wiatr halny : (fen) powstaje wówczas, gdy poruszająca się masa atm spotyka przeszkodę w postaci masywu górskiego. Powstałą masa unosi się do góry w postaci prądu orograficznego. Następuje wówczas adiabatyczne oziębianie i straty części wody dzięki powstaniu prądu po stronie dowietrznej. Osuszone powietrze opada po zawietrznej i ogrzewa się adiabatycznie. Z tego powodu wiatr halny jest ciepły, dość suchy o dużej prędkości i silnej porywistości.
Wiatry stałe - pasaty:
to ciepłe wiatry wiejące od pasa wyżów okołozwrotnikowych ku równikowi. Wieją stale z jednego kierunku, występują cały rok i są związane z ogólną cyrkulacją atmosferyczną nad Ziemi.
Podział Bartnickiego zmienności wiatru: