87999

TRANSPORT W POPRZEK KORZENIA DO WALCA OSIOWEGO

* aby dotrzeć do elementów przewodzących drewna woda i sole mineralne muszą przemieścić się w poprzek korzenia i pokonać komórki miękiszowe kory pierwotnej, endodermę (śródskórnię) i okolnicę (perycykl)

DROGA APOPLASTYCZNA

ŚRODSKORNIA (ENDODERMA)

•    transport w większym stopn    riększy ^

*    apoplast - przestrzeń w roś* złożona z martwych komórek stanowiących trud no>rz estrze ń utworzona przez protoplasty wszystkich

DROGA SYMPLASTYCZNA __w    PERYCYKL

elementy: ściany komórkowcprzenikliwą barierę dla wody i soli mineralnych oraz naczynia i cewki    • komórki mają zgrubiałe ściany, uniemożliwiające

*    droga ta w poprzek korzeniaprzepływ wody wraz z jonami

ścian komórkowych i przestwc* przepływ jest możliwy jedynie przez cienkościenne

*    w kanale apoplastycznymżywe komórki przepustowe

wraz z jonami soli mineralnycl* budowa śród skórni zapewnia możliwość .

utrzymania różnky potencjału wodnego między korą pierwotną a^akem osiowym    ^

•rek

•ędrówł :zonycł

•cznym* światło elementów przewodzących

drewna stanowi drogę dalszego masowego przepływu wody wraz z jonami do części rośliny położonych wyżej

ŚWIATŁA NACZYN LUB CEWEK

TRANSPORT DALEKI W ELEMENTACH DREWNA (KSYLEMU)

* na sprawność systemu transportującego wodę wpływają (poza stopniem rozbudowy tkanki przewodzącej i jej właściwościami) dwa mechanizmy: jeden, którego skutkiem jest podciąganie wody w ksylemie i drugi, pompujący ją w górę pod zwiększonym ciśnieniem

1

MECHANIZM PASYWNY

MECHANI

L

AKTYWNY

. ., .    , ,    , .    ,    .    ,    * podstawą mechanizmu pompowanie wody pod

zasysame wody z solam. przez podciśnienie (podciąganie słupa wody do góry _{2WI<fks20nym ciinie}niem. za które odpowiada korzeń wyw anejes ransp cją)    .    • boczenie wody w drewnie w górę rośliny

•    na skiŁek transpiracj. wzrasta stężeń* soku komorkowego obniża się natom.a;. _{Yiykorxystyvi}J_ny w wypadku słabej transplracjl (u

ciśnienie turgorowe komorek mlęklszu asymllacyjnego Iłscl    -jj '_ak' _cu _wca|e nie wvsteouieł

• w efekcie rośnie ich potencjał wodny (zgodnie z wzorem)    . _w’_wy*^Pk[intonowania tego mechanizmu w

*powodu,e to rsmotyczne przenikanie wody z komorek sąsiednich    Jcsylemie korzeń* powstaje parcie korzeniowe

•    częsc komorek przejmuje wodę z elementów drewna znajdujących się w drobnych.. . _• _{cjinienie kor}2enj₀weł

"^,rJ!“v^Ch^*T^df^i,C,Ch(nr’“^Ch,''^ŚC“u_m    ^ "'do ^^JTpowstBrtia^nie^jędna jest energia pochodząca

*    ifcytek wody w ksylemie wywołuje w jego elementach ciśnienie hydrostatyczny oddychania tlenoweoo

srające pnet łodygę do włośników korzeni (dzięki temu słup wody zostaje zassan.    ₂ flTP jest zu"?„_{ana na aktywny} ^

do góry) _    ....    ..    . .. .    .    jonów i innych substancji osmotycznie czynnych z

komórek waka osiowego korzenia do światła naczyń

*    powod uje to zwiększenie stężenia roztworu w ksylemie w stosunku do komórek waka osiowego i w konsekwencji osmotyczny przepływ wody między tymi układami

*    przejawem parcia korzeniowego jest gutacja i płacz roślin

*    mechanizm ten nie wymaga nakładów energii metabolicznej (jest napędzany energią cieplną Słońca i energią wiatru)

*    w ten sposób następuje ciągłe parowanie wody. głównie z powierzchni liści, i powstaje siła ssąca

PŁACZ ROŚLIN

• wyciekanie wodnistego płynu z uszkodzonej . _w,tkanki naczyniowej    zczegółnie w atmosferze

_dob* zjawisko można zaobserwować np. na

• ocPOwierzchni przeciętych łodyg, z których    j_{obne do aparat}ó_w

s_Zj>iwydziela się tzw. sok płaczu    _Bnia j _{2amykania si}^ ilości cuktow. sou nunerainycn i innycn związKOW

* prawdopodobnie dzięki guitacji rośliny pozbywają się nadmiaru ^ody i soli