11. OKRESY ROZWOJU PAŃSTWA I PRAWA RZYMSKIEGO.
Historia państwa rzymskiego zamyka się 13 wieczną klamrą od założenia Rzymu 753r. p.n.e. Do śmierci cesarza Justyniana 565r. n.e. Przez ten okres państwo rzymskie przechodziło głębokie przemiany zarówno terytorialne jak i społeczne oraz ekonomiczne. Z małego organizmu państwowego na początku powstało cesarstwo tak gigantyczne, że nie miało sobie równych w ówczesnym świede. Formacja społeczno - ekonomiczna była zawsze jednakowa - był to typ państwa niewolniczego, zmieniały się tylko formy państwa z okresu królewskiego (753 - 509 pne) poprzez okres republikański (509-27 pne) i pryncypatu (27-284) a zakończywszy na okresie dominatu (284-476 w zachodniej części i 565 we wschodniej).
Podobnie jak państwo rozwijało się prawo rzymskie. Pierwszy okres nazywany przez historyków okresem prawa starorzymskiego (archaicznego) obowiązywał od powstania Rzymu(753) do wojen punickich (264-146).
Drugim okresem był okres rozwoju i prawa klasycznego. Obowiązywał on od połowy III w. p.n.e. do 235r. n.e. i dzieli się on na podokres prawa przedklasycznego i prawa klasycznego.
Ostatnim okresem jest okres schyłkowy (poklasyczny). który obowiązywał od końca panowania dynastii Sewerów do śmierci cesarza Justyniana I za życia, którego obowiązywał podokres prawa justyniańskiego.