89171

87. PRAWOMOCNOŚĆ WYROKU I APELACJA.

W czasach gdy w Rzymie obowiązywały procesy legisakcyjny i formułkowy wyrok był od chwili ogłoszenia pełnomocny. Inna sytuacja ma miejsce w procesie kognicyjnym w którym to za sprawa hierarchii urzędów istniała możliwość apelacji. Wyrok po odczytaniu na publicznym posiedzeniu sądu mógł być zaskarżony do wyższej instancji. Hierarchia i kompetencje sądów były zgodne z podziałem administracyjnym państwa (gminy, prowincje, diecezje i prefektury. Najwyższą instancją był oczywiście cesarz oraz prefekci. Appełlatio czyli odwołanie się od wyroku można było wnosić do organów wyższej instancji z cesarzem na czełe. Polegała ona na tym ze na wniosek jednej ze stron (libellus appellationes) sąd wyższej instancji na nowo rozpatrywał sprawę i wydawał oddzielny wyrok który miał moc obowiązującą. Wyrok sądu niższej instancji do czasu zakończenia apelacji pozostawał w zawieszeniu. Strona która wnosiła apelację musiała jednak liczyć się z możliwością osądzenia sprawy powtórnie na swoją niekorzyść a to prowadziło do znacznych kar z utratą połowy majątku włącznie. W Rzymie przyjęła się zasada że apelację można wnosić do dwóch instancji lub bezpośrednio do samego cesarza (supplicatio)