80547

2

•    jeśli wady ukryte a sprzedający działał w złej wierze —> odpowiadał sprzedający za wszystkie szkody jakie były następstwem kupna wadliwej rzeczy.

>    niezależnie od wiedzy sprzedającego - w edykcie edylów kurulnych za republiki. Wada musiała być jednak wyraźnie zaznaczona w edykcie, kontrakt musiał być zawarty na targowisku oraz musiał dotyczyć niewolników, zwierząt jucznych lub pociągowych. Przeciwko sprzedawcy przysługiwała actio redhibitoria - skarga o odstąpienie umowy (w ciągu 6 m-cy) i actio quanti minoris - skarga o obniżenie ceny (w ciągu 12 m-cy). Z czasem skargi te można było wytoczyć z każdej umowy i w przypadku każdej wady.

—* za zwłokę - jeśli sprzedawca opóźnił oddanie rzeczy ze swojej winy, następuje uwiecznienie zobowiązania perpetiadio obligationis —► od tego momentu do wydania rzeczy stawał się zobowiązany za utratę rzeczy, niezależnie od powoda Dodatkowo był zobowiązany do zapłacenia odsetek.

—► Sprzedawca odpowiadał za dolus i culpa, a w okresie do wydania rzeczy też za custodia (do Justyniana).

*    Każda strona mogła domagać się świadczenia, jeśli spełniła swoje, inaczej stronie przeciwnej przysługiwało exceptio non adimpleti contractus.

*    Anita coniinn a tona - zadatek — zaliczano na poczet ceny lub podlegał zwrotowi. Stanowił dowód zawarcia umowy. Justynian postanowił, że sprzedawca może odstąpić od umowy, jeśli zwróci podwójną wartość zadatku, kupujący tracił zadatek, w razie odstąpienia od umowy.

*    Dodatkowe zastrzeżenia możliwe do zawarcia w umowie kupna-sprzedaży:

—► in diem addictio - zastrzeżenie lepszej oferty - w określonym terminie sprzedawca mógł odstąpić od umowy w razie pojawienia się lepszej oferty.

—► lex commisoria — zastrzeżenie zapłaty ceny w określonym terminie, często w ratach. Jeśli me nastąpiła zapłata, sprzedawca mógł odstąpić od umowy, a dotychczas zapłacone raty przepadały kupującemu.

—► pactiun displicentiae - sprzedaż na próbę - w oznaczonym okresie kupujące będzie mógł odstąpić od umowy, jeśli rzecz mu nie będzie odpowiadać.

Najem (Jocatio condnctió)

—    istniał przynajmniej od II w p.n.e. (formularze Katona).

—    zobowiązanie dwustronne równoczesne (synallagmatyczne) oparte na dobrej wierze, chronione za pomocą dwóch skarg - actio locati i actio conducti. Czynność kauzalna.

—    Locator udostępniał swoje dobra, a conductor płacił określone wynagrodzenie. Jedynie przy najmie dzieła sytuacja odmienna.

—    Przedmiotem najmu mogły być rzeczy materialne (ruezużywalne, indywidualnie oznaczone). Nie musiały być one własnością wynajmującego, również posiadanie i detencja (—► podnajem) wchodziły w grę.

—    Wynagrodzenie/czynsz mogło być płacone w pieniądzach lub w innych rzeczach.

—    Trzy odmienne sytuacje w przypadku najmą

*    Najem rzeczy (Jocatio condnctio rei) - polegał na zobowiązaniu lokatora (właściciela rzeczy lub posiadacza) do wydania rzeczy do czasowego używania konduktorowi, który zobowiązywał się płacić określone wynagrodzenie w pieniądzach.

—* Odpowiedzialność i obowiązki:

• Locator (wynajmujący)

>    udostępnienie rzeczy konduktorowi oraz utrzymywania jej w stanie nadającym się do użytku przez cały okres najmu

>    zwrot nakładów koniecznych i użytecznych, (ale me drobne nakłady konieczne, np. żywierne niewolnika).