146 147 (2)

146 ĆWICZENIA I WYJAŚNIENIA

Tak więc jeśli przychodzi ci na myśl jakaś możliwa odpowiedź, napiszją. Zawsze możesz sobie takie zadanie jakoś oznaczyć, by móc potem jeszcze do niego wrócić, jeśli zostanie ci trochę czasu.

Warto też, gdy nie dostrzega się poprawnej odpowiedzi, podawać ją na zasadzie zgadywania, ponieważ może nic starczyć czasu, by wrócić do pytania i ponownie się nad nim zastanowić. Gdy masz już tylko kilka ostatnich sekund po wykonaniu wszystkich zadań, z którymi umiałeś sobie poradzić, nie zaszkodzi udzielić parę odpowiedzi „na chybił trafił”.

Zwłaszcza dotyczy to zadań posiadających tylko kilka możliwych odpowiedzi. Na przykład w zadaniach matrycowych, w których nie można wymagać od badanych wykonywania skomplikowanych rysunków, odpowiedź wybiera się spośród podanych, powiedzmy sześciu, ponumerowanych figur. W teście złożonym z trzydziestu zadań można więc na drodze zgadywania uzyskać pięć punktów. Nie jest to dużo; lepsze jednak to niż pozostawienie pustych miejsc na arkuszu odpowiedzi.

Psychologowie mogą w instrukcji do testu zakazywać zgadywania, uważając je za oszukiwanie. Na ogół jednak nie jest ono karane; skąd by zresztą o nim wiedzieli?

ZASADA TRZECIA

Zgodnie z następną zasadą, nic należy poświęcać zbyt wiele czasu na jedno pytanie. Na egzaminach pisemnych w szkole można na przykład zdobyć 100 punktów odpowiadając na cztery pytania. Zwykle oznacza to, że maksymalna ocena za każde z pytań wynosi 25 punktów. Doskonała odpowiedź na jedno z nich i brak odpowiedzi na pozostałe da więc tylko te 25 punktów. I na ogół znacznie lepszym wykorzystaniem czasu zużytego na uzyskanie maksymalnej oceny za jedno pytanie byłoby poświęcenie tego czasu na to, by pokazać, że wie się przynajmniej coś na temat pozostałych pytań. Tak więc najlepiej jest rozdzielić czas równo na wszystkie otrzymane zadania.

Testy inteligencji mają inną konstrukcję, ale obowiązuje w nich ta sama zasada. Odpowiedzi trzeba podawać szybko, ponieważ wynik testu ma pozwalać na sumaryczną ocenę twoich zdolności do wykonywania różnych zadań o różnych poziomach trudności.

Ogólne zasady rozwiązywania testów 147

Niektóre z nich są łatwiejsze, niektóre trudniejsze, ale bardzo rzadko rozwiązanie ich wymaga dłuższego czasu. Pewna doza wytrwałości może być nagrodzona, ale jeśli zadanie zabiera ci zbyt dużo czasu, znaczy to zwykle, o czym sam się przekonasz, że źle się do niego zabrałeś. Lepiej więc poszukać innego sposobu rozwiązania lub przejść do innych zadań, które szybciej przysporzą ci punktów.

Przejdź przez cały test tak, byś - jeśli ci szczęście dopisze - dotarł do ostatniego pytania, gdy czas badania będzie dobiegał końca.

ZASADA CZWARTA

Gdy zostanie ci trochę czasu, sprawdź swoje odpowiedzi. Każde z zadań testowych ma zwykle tylko jedno prawidłowe rozwiązanie, choć czasem autor testu może nie przewidzieć jakiejś innej - dobrej, ale nietypowej odpowiedzi. Jeśli nie udało ci się znaleźć rozwiązania za pierwszym razem, przyjrzyj się zadaniu ponownie, po dojściu do końca testu.

Jeśli zdarzy się tak, że dostrzeżesz dwa różne rozwiązania tego samego zadania i uznasz, że oba są równic dobre, podaj jedno i drugie. Gdybyś sądził, że choć oba są poprawne, jedno jest jednak lepsze, podaj je w pierwszej kolejności, a drugie - jako alternatywną odpowiedź - umieść w nawiasach.

Nie możesz jednak asekurować się w ten sposób (nie próbuj w zadaniach matrycowych odpowiadać: „1 lub 2 lub 3 lub 4 lub 5 lub 6”). Na ogół zadanie testowe ma tylko jedno poprawne rozwiązanie, ale nawet doświadczony konstruktor testów może popełnić błąd i badani często znajdują inne, możliwe do przyjęcia odpowiedzi.

Tak więc warto podać alternatywne rozwiązanie, jeśli jest się pewnym jego poprawności. Może ono być tą właśnie odpowiedzią, której oczekuje badający. Autorzy testów są zwykle rozsądnymi ludźmi i lubią sprawdzać swoje narzędzia na badanych; jeśli uznają, że twoja pierwsza odpowiedź również da się uzasadnić, możesz uzyskać punkt (i - być może - niewypowiedzianą wdzięczność ze strony badających).