Poprzez stres
Narażenie na promieniowanie UV, narażenie na substancje toksyczne, metale ciężkie, ksenobiotyki
• Stres oddziaływuje na mitochondria, następuje uwolnienie cytochromu C i to prowadzi do indukcji apoptozy
Przykład działania wirusa - stres komórkowy Wirus^cjrypy- zainfekowana komórka
Amplifikacja wirusa zmiana metabolizmu komórki
Odpowjedź immunologiczna
Produkcja przeciwciał odpowiedź komórkowa
Zniszczenie komórek które syntetyzują wirusa
• Tworzenie się potrójnego kompleksu, receptor FAS zawiera domenę śmierci, gdy domeny śmierci ulegną trimeryzacji to jest znak dla komórki, że powinna „umrzeć'
• Receptor śmierci ulega interakcji z białkiem FADD. Gdy białko FADD ulegnie aktywacji z domeną śmierci ulegnie jednocześnie aktywacji z kaspazą 8.
• Kaspaza 8 to pierwszy enzym należący do szlaku apoptycznego. Zawiera ona domeny efektorowe. Następuje aktywacja kaspazy 8.
• Kaspaza 8 nabiera aktywności proteazy odcina siebie od kompleksu i uwalnia do cytoplazmy gdzie dimeryzuje i tworzy najbardziej aktywna proteazę.
• Kaspaza 8 aktywuje kaspazę 3 (jest to jeden z podstawowych enzymów rozkładających całą komórkę na czynniki pierwsze)
Kompleks DISC- kompleks adaptorowy, który indukuje proces apoptozy
• Kaspaza 8 indukuje też inny szlak zależny od mitochondriów. Gdy kaspaza 8 pojawi się w cytoplaźmie aktywuje białko BID- ulega częściowej degradacji tworzy się białko tBID-które ulega integracji z membraną mitochondriów
• Po integracji białka tBID z membraną indukuje cały szlak przemian w mitochondriów które prowadzą do aktywacji białka bax które uwalnia cytochrom c do cytoplazmy.
• Uwolniony cytochrom wiąże się z białkiem adaptorowym które tworzy kompleks z kaspazą 9 tworząc kompleks apoptosom . Apoptosom aktywuje kaspazę 3 , następuje indukcja całego szlaku
Apoptosom
Składnikiem apoptosomu jest białko Apaf-1
Gdy nastąpi wydzielanie cytochromu c wiąże się on z białkiem Apf-1 zmienia on strukturę i wiąże się ż kaspazą 9 i tworzy strukturę rozety, która rekrutuje kaspazę 9 (prokaspaza9j- następuje aktywacja i tworzy się końcowa forma apoptosomu
> Komórka posiada szereg inhibitorów apoptozy, w formie specyficznych białek np szoku termicznego hsp27, hsp 90
> Apoptoza zachodzi wtedy gdy ma bardzo silny sygnał, wtedy mitochondrium wydziela białko Smac(Diablo) jest to inhibitor apoptozy, wspomaga działanie cytochromu c