1. Obecność w wodzie rozpuszczalnych soli wapniowych i magnezowych powoduje tzw. twardość wody, która wyraża się ilością jonów magnezowych lub wapniowych w decymetrze sześciennym wody. W Polsce stosuje się tzw. niemieckie stopnie twardości (1 stopień odpowiada zawartości lOmg CaO lub 7,19 mg MgO w ldm3 wody). Wodorowęglany wapnia i magnezu powodują tzw. twardość węglanową wody, zaś siarczany, krzemiany oraz azotany wapnia i magnezu powodują twardość niewęglanową. Suma obu twardości daje twardość ogólną.
W twardej wodzie (20 i więcej niemieckich stopni twardości) znajdują się jony miedzi i magnezu, które z mydłem tworzą nie rozpuszczalne mydła wapienne i magnezowe, dlatego mydło najlepiej pieni się w wodzie miękkiej (0-10 stopni niem. tward.).
Aby wykonać oznaczenie twardości wody metodą wersenianową, najpierw ustalam pH badanej próbki wody. Do tego celu używam potencjometru (zwanego także pehametrem). Badana próbka ma pH równe 3,1. Odmierzam do kolby stożkowej lOOcrn3 wody, dodaję 5cm3 zasady sodowej, a następnie 5cm3 buforu amonowego (o pH = 10) oraz szczyptę czerni eriochromowej jako wskaźnika (fioletowe zabarwienie). Rozpoczynam miareczkowanie roztworem wersenianu dwusodowego (EDTA) - kationy magnezu i wapnia przechodzą w połączenie kompleksowe z wersenianem. Gdy czerń eriochromowa zostaje uwolniona, roztwór zmienia barwę na niebieską, co jest końcowym punktem miareczkowania. Próbę powtarzam trzykrotnie. W pierwszej zużyłem 4,7 cm3 wersenianu dwusodowego (odczytałem z biurety), w drugiej 4,5 cm3, w trzeciej 4,6 cm3. Średnio zeszło mi 4,6 cm3 wersenianu dwusodowego.
Two - Twardość ogólna
a - objętość zużytego do miareczkowania wersenianu dwusodowego 0,1 - przelicznik (1 cm2 roztworu wersenianu dwusodowego = 0,1 tward.) v - objętość próbki wzięta do oznaczania (cm3).
Twardość badanej próbki wody wynosi