Reakcje E2 zachodzą pod wpływem silnej zasady. Odrywa ona proton z atomu węgla w pozycji P, czyli z atomu sąsiadującego z atomem C, do którego przyłączona jest grupa odchodząca:
*-
EtO
/C=C\
/u
— —rC—C— —
P | • o
Śr 8*
stan przejściowy reakcji K2
W stanie przejściowym. który' zaistniał w wyniku ataku zasady (EtO ) na atom wodoru związany z Cp następuje rozluźnienie wiązania pomiędzy H-Cp i C«-Br oraz utworzenie częściowo podwójnego wiązania pomiędzy C0-Cp.
Warto zwrócić uwagę, że proton jest odrywany z pozycji trans w stosunku do grupy odchodzącej.
Energia stanu przejściowego decyduje o produkcie eliminacji i racjonalnie tłumaczy regułę Zajcewa. W reakcji 2-bromo-2-metylobutanu z etanolanem sodu jest możliwość utworzenia dwóch struktur stanu przejściowego, w wyniku ataku zasady na proton przy CI lub C3:
EtO'
H,C H^-OEt
I I
ch3ch2c—ch2
A B
8' | ||
EtO—y (pH3 |
H3C H -OEt | |
h3c—c^c—ch3 3 13 : 2 1 J |
I CHaCHjC—CH2 | |
H Br g |
6- Br |
ch3ch2N h3c// 2
Rys. I. Schemat reakcji eliminacji typu E2. Preferowane jest tworzenie się alkenu bardziej rozgałęzionego, zgodnie z regułą Zajcewa. ponieważ stan przejściowy A jest stabilizowany przez 3 grupy alkilowe, a B tylko przez dwie
Osiągnięcie stanu przejściowego B wymaga większej energii aktywacji, jest więc mniej prawdopodobne.