22727 PICT0094 (9)

wyboczenla Wachy, zachodzącego pod wpływem ściskających naprężeń obwodowych wówcai, gdy grubość blachy g Jest maLt •// porównaniu k J) odkształcanego krążka,

Najprostszym tpowbem zapobiegania fałdowaniu się płaskiego kołnierza, jest z:i*to*ow;»ni«' dodatkowego pierścienia dociskającego blachę <lo powierz-«bnl pierścienia ciągowego * pewną silą /'<, a więc juowad zenie, wytłuc/ >nia z dociskać»m (rys. 4,42).

Bilę wywieraną przez dociskacz oblicza się na podstawie wzoru:

P₄ - A_tq - * |D»- (d.+2r,)*|f,    (4.26)

gdzie At jest powierzchnią, na którą działa dodskacz (rys. 4.42a), 7 — naciskiem jednostkowym zależnym od rodzaju materiału i jego grubości, ar._

promieniem zaokrąglenia krawędzi matrycy.

TaMIfS 4.7. Wwtofci ntfćtr/yiMflf* ł w ulrłMwl od w/zMwj cubośd Ml 1 »*p4»«J wnika r,iU-

db ojwmrji trjf/sr/jola wc/y/i cyOodrrcznycb bnt kolflfor/a

grubość krążka			Y/*}łćiezymiik		wytłaczani* m,
	0,40	ojo	0,02	OM	0,00	0,00	0.70	0,70
2,0	i,00	0,00	0,00	0,70	0.00	0,00	0,42	0,30
1.0	—	—	1.00	0,00	0,72	OM	0,40	0,40
0.0		~		1.00	0,82	0,07	0,00	0,40

By« 4-40. Wytłaczanie swobodna

(4.27)

Zartosowanie do< i l"i'z;i powoduje jednaki pojawienie się dodatkowych oporów wytłaczania, związanych z (iłami tarcia, wyitępnjącyml między kołnierzem a powierzchniami pierścienia ciągowego i docfakacza. Dlatego też do* ci«kaez stosuje się tylko w tych przypadkach, gdy jest to konieczne. Oprócz względnej grubości krążka istotny wpływ na utratę (stateczności procesu wskutek fałdowania wywiera również wartość współczynnika wytłaczania-. Można przyjąć, i» zastosowanie dociskneza Jest konieczny jeżeli zachodzi następująca zależność empiryczna;

£•100 < 6(1-m,).    (4.26)

Przy wytłaczaniu krążków o większej grubości względnej prjccft można prowadzić bez użycia dociskacza (ryi. 4.46), Proce* taki nazywa się wytłaczaniem swobodnym. Kształt roboczej powierzchni matrycy do wytłaczania swobodnego wpływa także na skłonności do fałdowania. W przypadku wytłaczania krążków o wartoścłsu-h (yjfJ)•!(!() bliskich wartościom granicznym ze względu na fałdo* wanie (wynikającym ze wzoru (4.26)] należy zwrócić szczególną Uwagę na poprawne zaprojektowanie jej zarysu. Dobre wyniki uzyskuje się stosując matrycę o kształcie podanym na rys. 4.40,

W przypadku wytłaczania z dociskaezem konieczny Jest poprawny dobór siły dociskającej. Bila ta nie może być zbyt mała, ponieważ dociskacr. nie spełni wtedy swego zadania; z drugiej zaś strony nie może być zbyt duża, gdyż prowadzi to do nadmiernego wzrostu słły tłoczenia i y -kolęda wy tłoczki (ry*. 4.46»).

IM

Promień zaokrąglenia matrycy można określić ze wzoru;

r_m « V (D—d)g.

i Dla aluminium i stopów lekkich a « 2, natomiast dla innych materiałów a = 0,8. I Przybliżone wartości nacisków jednostkowych q zestawiono w tabl. 4.8.

Takllci 4J. NtdtkJ Itdacifko** wywieraną pr/n dodtba

Materiał	Nacisk Jednostkowy 7 MI'a	Materiał	Nacisk jednostkowy 7 MPa
KUI miękka f < 0.C mu	2,0 4- 3,0	Miedź	1.0 4 1.0
Htal miękka f > 0,0 mm	1.0 + 2.0	Aluminium	0.7 1,2
Mosiądz	1,0 -4- 2,0	Brąz	2.0 + 2^0

Dociskncz zapobiega tworzeniu się fałd jedynie na płaskim kołnierzu wy-tłoczki. Przy wykonywaniu wytłoczcie o innych kształtach niż cylindryczne, fałdy mogą powstać również poza kołnierzem, w obszarach swobodnych, a więc nicpodparlych przez elementy kształtujące narzędzi. Występuje to przede wszystkim przy kształtowaniu wytłoczek typu karo seryjnego oraz cienkościcn nycli naczyń o kształcie stożków ściętych (rys. 4.47 — wkładka na końcu książki), paraholold obrotowych łtp. Fałdowanie jest. spowodowane działaniem obwodowych naprężeń ściskających. Naprężenia te można zmniejszyć lub nawet