80723

rewizja toruńska - kodyfikacja prawa chełmińskiego dla miast Prus Królewskich Prawo litewskie:

Statuty litewskie - powstały z powodu korzystnych warunków do kodyfikacji na Litwie - I w 1529, II w 1566, III w 1588 roku, zredagowane były w języku ruskim (starobiałoruskim), w 1614 roku ukazał się też polski przekład III Statutu, prawo litewskie obowiązywało też w woj. wołyńskim, kijowskim, bracławskim (II Statut), III Statutem z kolei posługiwano się jako prawem pomocniczym w Koronie

Ustrój społeczny

•    Folwark i latyfundium

1.    Folwark Szlachecki

■    gospodarczo wyodrębniony obszar ziemi

•    własność pana

■    uprawiany bezpośrednio na jego rzecz przez chłopów

■    rezerwa pańska - powiększana poprzez

•    trzebież lasów

•    odbieranie chłopom części gruntów

•    przymusową zamianę ziem na gorsze

•    włączanie pustek (nie obsadzonych przez chłopów)

2.    Latyfundia magnackie

■    rozległe kompleksy dóbr

■    ich powstanie związane z wzrostem pozycji magnatów

■    dzielono je na klucze - kilka folwarków i wsi

■    pełnia wtadzy dominialnej nad chłopem

■    hierarchia urzędników pańskich (tzw. oficjalistów) - wykonywała funkcje adm, gosp., sądowe

•    Szlachta i magnaci

1.    nobilitacja, skartabelat, indygenat

■    coraz większa ekskluzywność szlachty - od 1578 tylko sejm miał prawo nobilitacji (wyjątek na czas wojny - król)

■    skartabelat - niepełne szlachectwo - 1669

•    nobilitowani nie mieli prawa piastowania urzędów i funkcji poselskich aż do 3 pokolenia

■    nobilitacja tylko katolików -1673

■    wciąż nielegalnie przyjmowano szlachtę poprzez naganę szlachectwa

•    indygenat - nobilitacja cudzoziemca - od XVI w, dokonywane na sejmie

2.    Równość szlachecka

■    nie istniało prawne wyodrębnienie magnatów (w przeciwieństwie do innych krajów)