93825

przedstawionego, co sprawia, że sam kształt świata jest inny niż w liryce i epice i że formy językowo-stylistyczne, determinowane przez stosunek podmiotu lirycznego do świata przedstawionego również są inne. W dramacie stopień obiektywizmu i niezależności świata przedstawionego od podmiotu dramatycznego jest najwyższy. P.dramatyczny pozbywa się większości środków służących do zrealizowanie literackiego opowiadania- mowy pozornie zależnej, mowy zależnej. P. dramatyczny jest „prymitywnym narratorem”, jest „skazany” na wybór dialogu jako podstawowego narzędzia językowego. Tekst p. dramatycznego nazywamy didaskaliami (didaskalia- pouczenie dla aktora lub reżysera widowiska teatralnego). P. dramatyczny wypowiada w dramacie dwa rodzaje didaskaliów- informują one o miejscu zdarzeń dramatycznych oraz o imionach postaci.O ile podmiot liryczny posługuje się przede wszystkim pierwszą osobą gramatyczną, narrator (z reguły) osobą trzecią, to podmiot dramatyczny stara się być bezosobowy, co uabstrakcyjnia jego status i perspektywę na świat przedstawiony. P. dramatyczny chce sugerować, że wydarzenia w świecie przedstawionym dzieją się, że on nie powinien być uważany za jego twórcę, czy sprawcę. Samodzielność i autonomia świata przedstawionego w utworze dramatycznym są tym mniejsze, im bardziej widoczny jest podmiot. Stosunek p. dramatycznego do świata przedstawionego jest dla nas miernikiem czystości rodzajowej dramatu Nie może on w sposób bezpośredni charakteryzować postaci, charakteryzują się same. Konwencja dramatyczna nie stwarza możliwości usytuowania się podmiotu dramatycznego w świecie przedstawionym.

Michał Głowiński, Janusz Sławiński "Podręczny słownik terminów literackich”, OPEN, Warszawa,    1994

Adam Kulawik „Wstęp do teorii dzieła literackiego", Antykwa, Kraków 1999