background knowledge“ — uważa, że „tym, co sprawia, że „gra językowa" jest między ludźmi możliwa, jest ich przynależność do jednej wspólnoty kulturowej “6.
Inną cechą gier językowych, którą przy analizie trzeba uwzględnić, jest ich podobieństwo do gier rzeczywistych. Na podobieństwo to wskazuje P. Farb w książce Word play (What Happens
When People
Talk)
7
gdzie wymienia cechy wspólne obum rodzajom
gier
Po pierwsze
uczestniczą w nich minimalnie dwaj gracze. Po drugie, osoba — widz zachowująca pewny dystans od gry (językowej albo rzeczywistej) może przez nacisk społeczeństwa zostać zmuszona do uczestnictwa w grze. Po trzecie, zawsze graje się o jakąś stawkę i obaj gracze starają się ją zdobyć.
Po czwarte, każdy gracz ma swój osobisty styl (który odróżnia go od innych graczów) i zdolność
zmenić styl według tego, gdzie i z kim gra odbywa się. “
Podobieństwo gier językowych z grami rzeczywistymi odzwierciedla się wyraźnie również
w mojej pracy, dokładnie w części o mikromodelu gry językowej. Podejście do gier jako do pewnego modelu - mianowicie mikromodelu i makromodelu przejęłam z pracy Marty Wołos:
Koncepcja „gry językowej“ Wittgensteina w świetle badań współczesnego językoznawstwa8.
Do
mikromodelu zaliczam zgodnie z Wołos elementy składające się na pojedyncze zdarzenie gry
językowej - pionki, reguły itp., do makromodelu natomiast schemat gier językowych oparty na
teorii aktów mowy. Gry językowe, oprócz tego, że odnoszą się do gier rzeczywistych, opierają się
na doświadzeniach z różnych dyscyplin naukowych. Na przykład kategoria strategii została
wprowadzona do gier językowych z matematycznej teorii gier itp. Grom w badaniach naukowych
jest poświęcony jeden z rozdziałów mojej pracy.
W ostatnim rozdziale części teoretycznej mojej pracy podaję główne cechy felietonu
gatunku
który następnie analizuję w części analitycznej. Felietony - a mianowicie felietony
Michała Ogórka - wybrałam sobie dla zbadania dlatego, że w
stopniu korzystają z gier
językowych. Gry dzielę według schematu przedstawionego przez Danutę Kępę-Figurę9 na gry
przeprowadzone na płaszczyźnie semantycznej, słowotwórczej, składniowej i gry oparte na
przekroczeniu podstawowych zasad konwersacyjnych.
Celem mojej pracy jest teoretyczne objaśnieie tego, co to są gry językowe i na podstawie
tego przeprowadzenie analizy gier zastosowanych w felietonach Michała Ogórka. Mam nadzieję, że
moja praca przyczyni się do zrozumienia zjawiska gier językowych
będzie impulsem do
6
7
8
Wołos M.: Koncepcja „gry językowej “ Wittgensteina w świetle badań współczesnego językoznawstwa. Universitas,
Kraków 2002, str. 65.
Farb P.: Word Play (What Happens When People Talk London, 1974.
Wołos M.: Koncepcja „gry językowej “ Wittgensteina w świetle badań współczesnego językoznawstwa. Universitas,
Kraków 2002.
Kępa-Figura D.: Gry językowe w komunikacji radiowej w: Przemoc w języku mediów? Analiza semantyczna i pragmatyczna audycji radiowych Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskej, Lublin 2004, str. 80-104
2
9