264 (32)

264

///. Stylistyka lingwistyczna

Mikołajczak uważa, że metoda ilościowa jest metodą wyjściową, uzupełnianą i dopełnianą przez metody jakościowego opisu⁶*. W publikacjach tego autora znajdujemy szerokie zastosowanie metody ilościowej (ustalanie m.in. długości wypowiedzeń i akapitów, wysokości wypowiedzeń itd.j zarówno w odniesieniu do tekstów artystycznych, jak i naukowych*⁷. Do podanych przez Mikołajczaka ważniejszych wniosków związanych z analizą ilościową tych dwu typów tekstów należą np. te: „teksty naukowe różnią się znacznie liczbą wypowiedzeń złożonych: w tekstach naukowych wypowiedzenia złożone pokrywają ponad dwie trzecie tekstu, a w tekstach literackich tylko trochę ponad połowę"**; w tekstach naukowych wypowiedzenia złożone są dwukrotnie dłuższe niż w tekstach literackich*⁹; istotna różnica zaznacza się w zakresie rodzajów połączeń międzywypowiedzeniowych, mianowicie 3:1 na rzecz hipotaksy w tekstach naukowych, a blisko 1:1 w tekstach literackich⁷⁰.

Bajerowa w odniesieniu do ustalenia frekwencji form wyraża następującą opinię:

trzeba podkreślić, że mimo wszystkich zastrzeżeń wypada uznać badania frekwencji za niezastąpiony i cenny zabieg metodologiczny. Tylko one, odpowiednio przeprowadzone, mogą zweryfikować analizą jakościową, która zawsze ma charakter tylko intuicyjny. One właśnie pozwolą nam uchwycić istotne dane o kierunku ewolucji języka.

Ogólnie rzecz biorąc, wypada stwierdzić, że dotychczasowe wyniki badań w zakresie językoznawstwa (odnoszące się do synchronii i di ach roni i) - dotyczy to więc min. badań składniowo-stylistycznych - wskazują na to, iż dostrzeganie strony ilościowej materiału językowego daje korzyści naukowe wtedy, gdy jest podporządkowane ujęcia jakościowemu. Uważam, że metody ilościowe są w dziedzinie językoznawstwa podrzędne w stosunku do metod jakościowych.

10.    Wprowadzenie opisów ilościowych materiału składniowego utworów literackich i innego rodzaju tekstów wiąże w naturalny sposób problematykę interesujących nas badań z problematyką stylometryczną.

11.    W analizie językowej tekstów literackich, w tym w analizie składni owo-sty-listycznej, powinno się w wielu wypadkach uwzględniać, w różnym zresztą zakresie, problematykę socjolingwistyczną.

“'S. Mikołajczak, Składnia wybranych utworów Bolesława Prusa i Stefana Żeromskiego, op.cit.. s. 6.

⁴⁷ Zob. m.in. S. Mikołajczak, Składnia wybranych utworów Bolesława Prusa i Stefana Żeromskiego, op.cit.-, idem. Składnia tekstów naukowych, op.cit. Por. S. G a j d a. Podstawy badań stylisncatyck nad językiem naukowym. Warszawa-Wrocław 1982.

^WS. Mikołajczak, Składnia tekstów naukowych, op.cit., s. 173.

⁶⁹    Ibidem, s. 174.

⁷⁰    Ibidem.

⁷¹1.Bajerów a, Frekwencja form i badanie procesów historycznąjęzykowych. „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” XLl, 1.988, s. 80.