Po 2-3 tygodniach od zakażenia we krwi można wykryć pierwsze przeciwciała, które jednak nie są skuteczne, bo wirus zmienia się zbyt szybko.
Prawidłowa liczna limfocytów wynosi 800-1200 w ml krwi, w końcowym etapie choroby liczba ta nie przekracza 50.
AIDS charakteryzuje się różnorodnymi zakażeniami, w tym oportunistycznymi, szeregiem procesów nowotworowych, uszkodzeniem obwodowego i ośrodkowego układu nerwowego. Ponadto często występują tuberkulozy, zakażenia grzybicze, pierwotniakowe, toksoplazmoza itp.
W 1995 roku wprowadzono pierwszy lek przeciw HIV - AZT będący inhibitorem odwrotnej transkryptazy. Do tej pory przebadano ok. 50 szczepionej, jednak bez większego powodzenia.
W trakcie przebiegu zakażenia występuje tzw. okienko serologiczne czyli moment kiedy we krwi nie można wykryć ani cząstek wirusowych ani przeciwciał (występuje na początku choroby).
Czasami organizm wykazuje odporność na HIV, prawdopodobnie jest to związane z bardzo mocną odpowiedzią komórkową.
Leki przeciw HIV mają różne punkty uchwytu:
1. hamujące odwrotną transkryptazę
2. hamujące proteazy
3. hamujące integrazy
4. hamujące fuzję na powierzchni komórki
Zawsze stosuje się leczenie skojarzone ( 2 typy leków, o różnym punkcie uchwytu).
W rodzinie retrowirusów wyróżniamy kilka podrodzin w tym:
deltaretrowirusy, do których zaliczamy ludzkie i małpie wirusy limfotropowe (białaczki) np. HTLV-1 powodujący tzw. białaczki z dojrzałych limfocytów T oraz HTLV-2 powodujący białaczkę włochatokomórkową.
lentiwirusy, czyli HIV-1 oraz HIV-2 (odmiana, która wywodzi się z Afryki, jest mniej zjadliwa niż HIV-1 ale również śmiertelna).
Retrowirusy zarażają głównie kręgowce, choć wykryto je również u ślimaków i owadów.