34/2. Pojęcie i klasyfikacja środków zaskarżenia.
1. Środki zaskarżenia i kryteria
Środki zaskarżenia - są to instytucje procesowe, za pomocą których uprawnione podmioty mogą żądać weryfikacji rozstrzygnięć administracyjnych w celu ich kasacji lub reformacji. Do cech charakterystycznych środków zaskarżenia należy:
oparcie ich konstrukcji prawnej na zasadzie skargowości, tzn. że służą one podmiotom uprawnionym do żądania uruchomienia określonego postępowania weryfikacyjnego, a w żadnym wypadku nie dają podstawy do uruchomienia postępowania z urzędu.
- ich celem bezpośrednim jest doprowadzenie do kasacji lub do reformacji rozstrzygnięcia administracyjnego.
Klasyfikacja środków zaskarżenia:
wg kryterium przesunięcia kompetencji do weryfikacji zaskarżonego rozstrzygnięcia na wyższą instancję:
a) środki zaskarżenia bezwzględnie dewolutywne - takie, które zawsze przesuwają sprawę do wyższej instancji
b) środki zaskarżenia względnie dewolutywne - które powodują przesunięcie sprawy do wyższej instancji tylko w razie nieuwzględnienia ich przez I instancję
c) środki zaskarżenia niedewolutywne - które rozpatrywane są przez organ wydający zaskarżone rozstrzygnięcie
wg kryterium rodzaju zaskarżonego rozstrzygnięcia:
a) środki zaskarżenia zwyczajne - służące od rozstrzygnięć nieostatecznych (ich podstawy prawne wnoszenia nie są w kpa), ściśle zdeterminowane, tzn, że można je wnosić w przypadku, gdy np. strona jest niezadowolona z rozstrzygnięcia
b) środki zaskarżenia nadzwyczajne - wnoszone od rozstrzygnięć ostatecznych; podstawy prawne ich wnoszenia są szczegółowo wymienione w kpa i op.
wg kryterium mocy prawnej wniesionego środka zaskarżenia:
a) środki zaskarżenia bezwzględnie suspensywne - takie, które z mocy prawa wstrzymują wykonanie zaskarżonego rozstrzygnięcia
b) środki zaskarżenia względnie suspensywne - takie, które wstrzymanie wykonania zaskarżonego rozstrzygnięcia pozostawiają ocenie organu rozpatrującego środek zaskarżenia
wg kryterium możliwości wnoszenia danego środka zaskarżenia samodzielnie:
a) środki zaskarżenia samoistne
b) środki zaskarżenia niesamoistne - takie które można wnieść tylko wraz z innymi środkami prawnymi.