95210

obniżyć oczekiwania inflacyjne i spowodować wzrost wartości zlotowej importowanych dóbr - czyli obniżyć siły pobudzające inflację.

17 maja 1991 roku istotnych zmian w sposobie ustalania kursu walutowego. W miejsce dolara jako relacji do złotego pojawił się koszyk pięciu walut obcych, że w koszyku znalazł się dolar amerykański, marka niemiecka, funt brytyjski, frank francuski i frank szwajcarski. Kurs pozostawał sztywny w stosunku do całego koszyka, zaś ceny samych walut obcych w stosunku do krajowej waluty ulegały zmianom na bieżąco.

System opierający się na koszyku walut nie wytrzymał jednak długo i już 15 października 1991 wprowadzono nowe, już zupełnie inne rozwiązanie eliminujące część wad kursu sztywnego.

Przede wszystkim w czerwcu 1995 zdecydowano się na wprowadzenie wymienialności złotego według artykułu VIII Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Wprowadzenie do obroni międzynarodowego waluty euro wymusiło na Polsce zmianę na początku 1999 koszyka walut względem którego obliczano kurs złotego. 12 stycznia 1999 weszła w życie nowa ustawa dewizowa, która zapewniała po raz pierwszy zewnętrzną wymienialność złotego.

Polski system walutowy ewoluował przez wszystkie główne stadia rozwoju w błyskawicznym tempie. Był to element terapii szokowej, jakiej podlegała polska gospodarka po rozpoczęciu transformacji.

Polska gospodarka borykała się z poważnymi problemami w czasie kształtowania się III RP. Wybór takich a nie innych rozwiązań wynikał więc głównie z chęci obrony przed inflacją, zagrożeniami dla kursu złotego, a przy tym próby maksymalnego wydłużenia sztucznego podtrzymywania konkurencyjności polskich towarów przez utrzymywanie kursu złotego na odpowiednim poziomie.

Polityka walutowa III RP

Uczynienie ze złotego waluty wewnętrznie wymienialnej było pomysłem ryzykownym. Pieniądz polski pozostał wprawdzie walutą niewymienialną z punktu widzenia międzynarodowych standardów, jednakże obszar zastosowanych ograniczeń dewizowych był wyjątkowo mały jak na walutę niewymienialną i dawał się porównać z tym, który zwykle towarzyszy walucie zewnętrznie wymienialnej. Równocześnie, stan gospodarki w końcu 1989r. uzasadniałby raczej wprowadzenie znacznie szerszego zakresu reglamentacji walutowej. Gospodarkę cechował wówczas brak równowagi pieniężnej i finansowej, inflacja sięgająca 250% w skali rocznej, długotrwały deficyt bilansu obrotów bieżących oraz niski poziom oficjalnych rezerw walutowych, które nie przekraczały wartości 1-1,5-miesięcznego importu.

Oprócz tego. polska gospodarka znajdowała się pod ciężarem bardzo dużego zadłużenia zagranicznego, którego nie była w statuę na bieżąco obsługiwać. Perspektywy osiągnięcia jakiegoś porozumienia z wierzycielami z Klubu Paryskiego i Klubu Londyńskiego wydawały się na przełomie 1989/1990 bardzo odległe.

Na tej podstawie można powiedzieć, że o przyjęciu koncepcji wewnętrznej wymienialności złotego jako sposobu organizacji systemu dewizowego i stałego kursu złotego wobec dolara jako podstawy polityki walutowej w początkowej fazie transformacji zadecydowały cele i kształt polityki gospodarczej zainicjowanej w 1990 r.

„Terapia szokowa” polityki kursowej

Najważniejszymi celami tej polityki, określanej mianem „terapii szokowej”, była

1)    osiągnięcie makroekonomicznej stabilizacji,

2)    tworzenie środowiska gospodarki rynkowej,

3)    szybkie otwiera nie polskiej gospodarki na świat.