Radykalny mirt myśli politycznej i społecznej części kleru katolickiego w Ameryce Łacińskiej. Teologia wyzwolenia podjęła problemy katolików latynoamerykańskich. Dostrzegając w kapitalizmie „absolutną negację Boga” przejawiającą się w ubóstwie, wyzysku, niesprawiedliwości społecznej i instytucjonalnej przemocy dotykającej ogromne masy ubogiej ludności katolickiej. Inspiracją stał się Marksizm.
Podstawowe założenia zostały sformułowane przez Konferencje Łpiskopatu Latynoamerykańskiego obradujące w Mcdcllin i Puebla. Główny twórca TW to Gustavo Gutierrez, znani są także Assman, Boff, Boli, Bonino, Comblin, Dussel, Galilea, Martinez, Mimoz, Segundo, Sobrino.
Wspólnym założeniem jest definiowanie TW jako nowego sposobu teologicznego myślenia i działania, wypowiadanego językiem ludu latynoamerykańskiego, w celu wyrażania najbardziej żywotnych jego potrzeb. Zmierza do przekształcenia chrześcijańskiej idei zbawienia w polityczną koncepcję wyzwolenia na drodze walki rewolucyjnej z przejawami niesprawiedliwości społecznej. W sferze społecznej dostrzega podobieństwo celów Marksa i Chrystusa. Gutierrez dążył do pogodzenia marksizmu z wiarą chrześcijańską i wysnuwanymi z niej ideałami społecznymi katolicyzmu. Do przywrócenia sprawiedliwości społecznej rozważał dopuszczalność różnych rodzajów rewolucji. Koncepcja spotkała się z krytyczną oceną papieża i Kongregacji Nauki Wiaiy. Teologia katolicka mówi o wyzwoleniu człowieka od grzechu, zaś TYV o wyzwoleniu społecznym.