95303

przystąpić do ostatecznej rozprawy aa z przeciwnikami. Pretekstem stała się śmierć I sekretarza Komitetu partii w Leningradzie za. którą stała sam Stalin. Reakcją Stalina było ogłoszenie dekretu o rozpatrywaniu spraw politycznych w trybie przyspieszonym, uproszczonym i niepodlegającym zaskarżenia Oraz o natychmiastowym wykonywaniu kary śmierci. Wytoczono procesy Kamieniewowi, Zinowiewowi i innym (otrzymali wówczas wyroki więzienia). Jednak w kolejnym procesie studentów Instytutu Pedagogicznego śledczym NKWD udało się „wykryć" „spisek" Kamieuiewa i Z in owiewa, którzy mieli rzekomo przygotowywać spisek na życie Stalina i innych przywódców radzieckich Tym razem zapadły wyroki śmierci, które zastały wykonane. Następnymi ofiarami Stalina padli m in. Karol Radek. Piatakow, Sokolnicki. (II proces moskiewski). Bucharin. Ryków, Jagoda (III proces moskiewski). Wielki Terror pochłonął w latach 1936- 1938 około 3.5 mhi ofiar. Szczególnie dotkliwe straty poniósł korpus oficerski Armii Czerwonej. Na śmierć skazano 3 spośród 5 marszałków. 90% oficerów posiadających radziecki odpowiednik stopnia generalskiego. 80% pułkowników. Represje dotknęły również całe narody np. Kozaków Dotiskich. Polaków z dwóch tzw. polskich rejonów na Białorusi i na Ukrainie. Koreańczyków. „Ostamią ofiarą" Wielkiego Terroru nazwać można ludowego komisarza spraw wewnętrznych Jeżowa, oskarżonego za nadużycia popełniane w czasie Wielkiej Czystki przez aparat bezpieczeństwa i straconego. Jego miejsce zajął Lawrentij Beria. W tym momencie ukształtował się zespół wykonawców woli Stalina, który nie zmienił się niemal do jego śmierci (Beria. Chruszczów. Kaganowicz, Kalinin, Malenkow, Mikojan, Mołotow. Woroszyłow, Zdanow). Tempa nabrała walka z religiąnp. powołanie Związku Wojujących Bezbożników. Władza podporządkowała sobie pisarzy oraz inne środowiska twórczej artystyczne w tym kino. które stało się nowym narzędziem propagandy bolszewickiej.

5X11 1936 r. uchwalona została nowa konstytucja radziecka. Określiła ona ZSRR jako państwo federacyjne o formalnie dużej niezależności republik związkowych (w tym prawo do opuszczenia federacji) Władzę zwierzchiuą sprawowała formalnie rada najwyższa składająca się dwóch izb. Wybierała ona m.in. rząd-Radę Komisarzy Ludowych, konstytucja gwarantowała również szeroki zakres swobód obywatelskich, ale była to jedynie teoria.

System społeczno- polityczny III Rzeszy.

Cechy szczególne:

•    pozorne zachowaiue instytucji demokratycznych

•    wprowadzenie systemu wodzowskiego

•    dyktatura monopatlyjna NSDAP

•    system totalitarny (głębokie i permanentne ingerowanie państwa we wszystkie dziedziny życia)

•    połączenia w ręku wodza władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej

•    likwidacji odrębności ustrojowych krajów rzeszy i przekształcenie ich w zwykłe okręgi administracyjne Wódz i Fiihrer:

•    od 1934 połączono urząd prezydenta z urzędem kanclerza z zachowaniem pełni uprawnień tego ostatniego

•    Najwyższy dowódca sił zbrojnych

• Najwyższy zwierzchnik sądowy Rzeszy

•    Sprawowanie pełni władzy wykonawczej, ustawodawczej i sądowniczej