96087

odróżnieniu od warunków sztywnych mogą podlegać zmianom w procesie podejmowania decyzji. Warunki elastyczne wyrażają poziomy aspiracji decydenta, to znaczy minimalne wartości każdego z kryteriów, jakie go satysfakcjonują

•    Podstawowe metody

naliza wielokryterialna oferuje modele do rozwiązywania trzech rodzajów problemów: klasyfikacji, rankingu i wyboru optymalnego

Metoda leksykografie zna

Metoda ta wymaga ustalenia liieraicliii ważności kryteriów, po czym ustawia się warianty w kolejności maksymalizującej kolejno wartości tych kryteriów. Metoda ta pozwala na uzyskanie rankingu w krótkim czasie nawet bez pomocy komputera, jednak wymagazałożenia bezwzględnego priorytetu kryteriów, które to założenie dyskwalifikuje tę metodę pizy większości praktycznych zastosowań.

Superkryterium (ważona funkcja użyteczności)

Jest to bardzo często i powszecluiie stosowana metoda, ze względu na prostą konstrukcję i szybko uzyskiwane wyniki, nawet bez wsparcia komputerowego. Ranking uzyskuje się przez ustawienie wariantów wg malejących wartości ważonej funkcji użyteczności (superkryterium). Funkcję taką konstruuje się jako ważoną średnią kryteriów, gdzie wagi oznaczają wpływ danego kryterium na poziom realizacji funkcji celu. albo są interpretowane jako współczynniki substytucji między kryteriami. Podstawową wadą tej metody jest bardzo duża wrażliwość wyniku na dobór wag kryteriów. W praktyce decydent nie jest w stanie uzasadnić precyzyjnego rozdziału wag. a jedynie oszacować ich przybliżone wartości, a mały błąd w tym szacunku potrafi diametralnie zmienić wynik.

Porównania parami - (zawile)...

AHP - procedura analitycznej hierarchizacji -

•    Pareto optymalność

Optimum w^r sensie Pareto (czy efektywność w sensie Pareto, efektywność Pareta) - termin ekonomiczny oznaczający taki podział dostępnych dóbr. że nie można poprawić sytuacji jednego podmiotu (dostarczyć mu większej ilości dóbr) me pogarszając sytuacji któregokolwiek z pozostałych podmiotów. Nazwa terminu pochodzi od nazwiska włoskiego ekonomisty - Vilfreda Pareta.

Przykład::

Załóżmy na przykład, że rozpatrujemy dwie osoby. Kowalskiego i Malinowskiego. Kowalski ma początkowo pewien zasób clileba, a Malinowski pewien zasób wody. Ponieważ obaj chcieliby mieć i jedno i drugie dobro, to zaczną wymieniać clileb na wodę.

Oczywiście, jeżeli Kow^ralski ma tylko clileb. to pierwszy kubek wody będzie dla niego bardzo ceruiy i skleimy będzie do oddania dużej ilości clileba. Analogicznie. Malinowski będzie skłoiuiy wymienić dużą ilość wody w zamian za kromkę clileba. W miarę kontynuowania wymiany ich skłonność do poświęcania jednego dobra w zamian za dnigie będzie maleć. Ostatecznie osiągnięty zostanie taki punkt, w którym dalsza wymiana nie będzie już możliwa. Kowalski za kolejną kronikę clileba będzie sobie życzyć coraz więcej wody. a Malinowski za kolejny kubek wody będzie chciał coraz więcej clileba

W ten sposób osiągnięty został punkt optimum w sensie Pareto. Jeżeli bowiem chcielibyśmy Kowalskiemu dać kolejny kubek wody. to musielibyśmy zmusić Malinowskiego do wymiany, pogarszając tym samym jego sytuację (albowiem, gdyby jego sytuacja miała się poprawić, to do wymiany doszłoby dobrowolnie).