znaczenie w okresie ekspansji kolonialnej w XV - XIX wieku. Polegała ona na dokonaniu efektywnej, rzeczywistej aneksji danego terenu i traktowaniu go jako części swego terytorium. Obecnie ten sposób nabycia terytorium stracił na znaczeniu. Przyrost jest to wynik powiększenia terytorium na skutek działania sił przyrody lub działalności człowieka. Może bowiem do niego dojść w wyniku zjawisk zachodzących na morskim wybrzeżu, morzu terytorialnym lub rzekach granicznych.
Terytorium państwa może także ulec powiększeniu poprzez budowę portów na morzu, falochronów czy przez osuszenie części obszaru marskiego.
Nabycie pochodne może polegać na:
- cesji terytorialnej,
- plebiscycie.
Cesja terytorialna jest najważniejszym sposobem nabycia pochodnego. Polega ona na odstąpieniu przez jedno państwo części swojego terytorium drugiemu państwu. Podstawą cesji jest międzynarodowa umowa, w której jedno państwo zrzeka się swoich praw do określonego obszaru na rzecz innego państwa. Najczęściej do cesji dochodzi w traktatach pokojowych, czyli umowach kończących stan wojny. Istnieją różne rodzaje cesji, np. cesja wzajemna, polegająca na jednoczesnej wymianie terytoriów między dwoma państwami, lub cesja odpłatna, kiedy w zamian za przekazanie części terytorium państwo otrzymuje zapłatę. Przykładem cesji pierwszego rodzaju jest scedowanie przez ZSRR na Polskę części obszaru w rejonie Drohobycza w zamian za część terytorium Polski w rejonie województwa lubelskiego (umowa z