97500

Do ostrej dyskusji doszto w komisjach ustawodawczych przy okazji rozpatrywania kwestii stosunków pomiędzy Kościołem i państwem. Chrześcijańska Demokracja uważała, iż należy respektować prawa i przywileje nabyte przez kościół w Układach Laterańskich z 1929 r. (traktat, konkordat i umowa finansowa). Partie laickie prezentowały odmienne zdanie i żądały pełnej świeckości państwa i rozdziału Kościoła od państwa. Wskazywały one również na konflikt wielu postanowień konkordatowych z duchem i literą konstytucji. Można tu przytoczyć następujące artykuły: „Artykuł 5 konkordatu stwierdza, że żaden duchowny nie może pełnić obowiązków publicznych bez zezwolenia ordynariusza, a księża-apostaci nie mogą pełnić funkcji nauczycielskich i publicznych, co jest sprzeczne a artykułami 2, 3, 4 konstytucji, traktujących o równości praw. Sprzeczny też jest z nimi artykuł I konkordatu, proklamujący katolicyzm religią państwową, co dyskryminuje inne wyznania. Podobnie artykuł XXXIV konkordatu, z którego wynikał de facto zakaz rozwodów, jest pozbawiony znaczenia przez ustawę rozwodową z 1972 r. Konkordat zawiera również oczywiste anachronizmy związane z ówczesną formą ustrojową, jak zasadę ochrony papieża równą ochronie osoby i czci króla, względnie przywileje książąt, przyznane kardynałom"³. Spór został zażegnany przez stanowisko Włoskiej Partii Komunistycznej, która zaakceptowała w imię „pokoju religijnego” artykuł siódmy w brzmieniu zaproponowanym przez Chrześcijańską Demokrację. Brzmi on następująco: „Państwo i kościół katolicki są każde we własnym zakresie niezależne i suwerenne. Ich stosunki regulowane są Paktami Laterańskimi. Zmiany Paktów, przyjęte przez obie strony, nie wymagają procedury rewizji konstytucyjnej"⁴.

³J. Stefanowicz. Włochy [w:] Eugeniusz Zieliiiski (red.). Systemy ustrojowe państw kapitalistycznych. PWN. Warszawa 1975, s. 254.

¹ Konstytucje Finlandii. Włoch. NRF, Francji, pod red. A. Burdy. M. Rybickiego, op. cii., s. 156-157.