98137

Rodzaje umów

Poza sprzedażą rzeczy na warunkach ogólnych K.C. przewiduje szczególne rodzaje umów sprzedaży. Są nimi sprzedaż:

1)    na raty

2)    z zastrzeżeniem własności sprzedaży

3)    na próbę

4)    z zastrzeżeniem prawa odkupu

5)    z uwzględnieniem prawa pierwokupu

Ad. 1. Podstawowe cechy tego rodzaju sprzedaży to:

•    sprzedawcą musi być profesjonalista (osoba zawodowo trudniąca się sprzedażą), kupującym - osoba fizyczna

•    profesjonalista musi zawrzeć umowę w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa

•    przedmiotem sprzedaży może być wyłącznie rzecz ruchoma

•    świadczenie umowne kupującego powinno być rozłożone w czasie, czyli cena jest płatna w ratach

•    świadczenie umowne sprzedawcy, a mianowicie wydanie rzeczy powinno być spełnione przed całkowitym spełnieniem świadczenia wzajemnego kupującego

Ad.2. Strony mogą zamieścić w umowie zastrzeżenie własności sprzedanego przedmiotu na rzecz sprzedawcy aż do chwili zapłaty ceny (pacturn reservati domtnif), skutkiem czego zastrzeżenie własności nie bezpodstawnie uważa się za sposób zabezpieczenia wierzytelności sprzedawcy o zapłatę ceny.

Ad.3.Polega ona na tym, że sprzedawca zastrzega sobie własność sprzedanej rzeczy ruchomej aż do chwili zapłaty ceny. Celem tego jest wydanie rzeczy kupującemu na krótki czas przed zapłatą, w celu zbadaniu użyteczności rzeczy, która - w razie wątpliwości może zostać zwrócona. Sprzedaż taka, uważa się za zawartą , kiedy kupujący musi uznać przedmiot sprzedaży za odpowiadający jego wymaganiom. W przypadku nie oznaczenia w umowie terminu próby, sprzedawca może wyznaczyć odpowiedni termin. Jeżeli rzecz została odebrana i nie zostało złożone oświadczenie przed upływem terminu, uważa się, że kupujący uznał przedmiot sprzedaży za dobry i umowa doszła do skutku.

Ad.4. Do umowy sprzedaży strony mogą wprowadzić postanowienie, że sprzedawca ma uprawnienie odkupienia od kupującego przedmiotu sprzedaży, aby stać się ponownie jego właścicielem (dochodzi wówczas do powstania prawa akcesoryjnego). Zastrzeżenie prawa odkupu może pełnić funkcję zabezpieczającą, jednakże wiąże się z pewnym ryzykiem dla sprzedawcy, ponieważ - jako skuteczne tylko między stronami - nie pozbawia kupującego faktycznej możności wykonywania wszelkich praw właściciela, które mu w pełni przysługują, a w tym np. sprzedaży rzeczy osobie trzeciej.

Ad. 5. Prawo pierwokupu, ogranicza uprawnionego (właściciela) co do swobody rozporządzania przedmiotem sprzedaży. Prawo pierwokupu może wypływać bądź z przepisu prawa (ustawowe prawo pierwokupu), bądź z czynności prawnej (umowne prawo pierwokupu może zostać zastrzeżone np. w umowie sprzedaży, darowizny, dzierżawy, najmu). Prawo pierwokupu nie może być zastrzeżone na wypadek innej umowy niż sprzedaż (np. umowy darowizny przy czym może mieć w niej swe źródło). Prawo pierwokupu stanowi zastrzeżenie uprawnienia pierwszeństwa przy kupnie oznaczonej rzeczy w razie, gdyby rzecz ta była komukolwiek sprzedawana. Obowiązek respektowania tego uprawnienia spoczywa na sprzedawcy rzeczy.