98890

działania państw członkowskich i ich stosowania prawa unijnego. Traktat Lizboński wprowadza ustawę prawną dla UE i jej możliwości przystąpienia do Konwencji Rzymskiej (spr. Omega C-36/02).

Zasady dot. funkcjonowania UE oraz zasady dotyczące państwa prawa i samorządności.

Duża różnorodność zasad wynikających z orzecznictwa - zasady ogólne: niedyskryminacji, nieretrospekcji, poszanowania praw nabytych, uprawnionego oczekiwania, proporcjonalności, zgodności działania instytucji wspólnotowych z traktatami; oraz zasady dot. działania UE - zasada kompetencji powierzonych, subsydiamości, lojalnej współpracy, prymatu prawa wspólnotowego, poszanowania tożsamości narodowej, możliwe jest unieważnienie aktu prawa wspólnotowego w trybie skargi.

.Prawo stanowione

Art. 249 TUE - dwie kategorie aktów prawnych:

•Wiążące - rozporządzenia, dyrektywy i decyzje,

•Niewiążące - zalecenia i opinie.

Ten katalog nie jest katalogiem zamkniętym, w świede traktatu można przyjmować także inne akty - art. 110 prawa Europejskiego Banku Centralnego do wydawania rozporządzeń, decyzji oraz zaleceń dot. polityki pieniężnej i walutowej. Umowy dot. 1F,porozumienia międzyinstytucjonalne, akty „nienazwane” - wydawane przez PE i KE. •Rozporządzenia - podobne do ustaw w PK (miały zmienić nazwę na ustawy europejskie w traktacie z Lizbony), mają za cel ujednolicenie określonych zagadnień. Przyjmowane są po to, aby państwo członkowskie nie miało marginesu swobody w regulowaniu danej kwestii w sprawie krajowej. Wchodzą w życie w okresie przewidzianym w rozporządzeniu i są opublikowane w dzienniku urzędowym UE. Mają charakter ogólny, odnoszą się one do nieokreślonej liczby przypadków i do nieokreślonej liczby adresatów. Najczęściej dot. polityki konkurencji, ustanawiają nowe instytucje prawne (Spółka europejska), np. koordynacja rynku społecznego pracowników migrujących. Wprowadzają najściślejszy rygor, nie powinny wymagać wprowadzenia przepisów wykonawczych. •Dyrektywa - harmonizuje prawo. Ideą jest zachowanie odrębności krajowych instytucji prawnych. Wiąże państwa członkowskie co do celu.

Transpozycja - procedura wprowadzenia do porządku krajowego, następuje w drodze aktu PK, musi być to akt rangi podstawowej, musi być powszechnie obowiązujący. PW przewiduje, że dyrektywy prawa pracy i polityki społecznej mogą być transponowane w drodze ogólnokrajowych porozumień zbiorowych. Transpozycja musi być dokonana w sposób pełny i terminowy (wskazany termin transpozycji). KE kontroluje pełność i terminowość transpozycji, może wnosić skargę do TS o stwierdzenie uchybienia w zobowiązania Dyrektywy również podlegają obowiązkowej publikacji i wchodzą w życie po okresie transpozycji.

•Decyzja w prawie europejskim ma charakter konkretny, indywidualny (kierowana jest do ściśle określonych adresatów - wszystkie lub niektóre państwa członkowskie, osoby fizyczne bądź prawne) wobec adresata wiąże w całości. Decyzje dot. podmiotów piywatnych są wydawane głównie przez KE (np. wspólna polityka rolna - środki finansowe, pomoc publiczna - przyznanie jej bądź nie, decyzje dot. prawa konkurencji, np. zgoda KE na zawarcie określonych porozumień między firmami). Decyzje dla państw członkowskich wydaje głównie Rada, np. decyzja o podjęciu negocjacji z jakimś państwem.

•Traktat wyróżnia również akty o charakterze niewiążącym - zalecenia oraz opinie. Instytucja przedstawia np. swoje stanowisko, PE w toku procedury legislacyjnej może wydać opinię. Adresatami zaleceń mogą być inne instytucje, państwa członkowskie, podmioty prywatne. Np. zalecenia PE kierowane do międzynarodowych grup przedsiębiorstw.