98911

niepodległe państwo.

b) (Jest to niezwykle kontrowersyjne) Ludom innym niż kolonialne w przypadku, gdy łącznie spełnione są 3 warunki (tzw. casus Kosowa):

•    Secesjoniści są odrębnym ludem. Przyjmuje się co do zasady, że ludem w tym znaczeniu jest odrębna grupa etniczna zamieszkująca dane terytorium i dominująca na nim. (Finowie zamieszkujący terytorium dzisiejszej Finlandii 1709-1918). (Kryterium tego nie spełniają Ślązacy). Za lud w tym znaczeniu nie można uznać także mniejszości etnicznej stanowiącej część narodu posiadającego własne państwo (Litwini i Ukraińcy mieszkający w Polsce).

•    W stosunku do secesjonistów państwo-terytorium w istotnym stopniu narusza podstawowe prawa człowieka (masowe przesiedlenia z przyczyn etnicznych).

•    Secesja jest jedynym środkiem rozwiązania konfliktu.

• Zakaz tortur.

Każda norma PM która jest niezgodna z ius cogens nie ma mocy wiążącej. Na gruncie prawa traktatów ta kwestia regulowana jest w artykułach 53 oraz 64.

Art. 33 i 64 Konwencji wiedeńskiej o prawic traktatów

Art. 53 „Traktat jest nieważny, jeżeli w chwili jego zawarcia jest sprzeczny z imperatywną normą powszedniego prawa międzynarodowego [tzn. z normą ius cogens]”.

Art. 64 „Jeżeli powstanie nowa imperatywna norma powszechnego prawa międzynarodowego [tzn. norma ius cogens], jakikolwiek istniejący [tj. zawarty wcześniej] traktat sprzeczny z tą normą staje się nieważny i wygasa”.

Przykład dotyczący sprzeczności „zwykłej” normy z normą ius cogens

Przyjmijmy, że w styczniu 2005 roku między państwami A i B zawarta zostaje umowa następującej treści: „W razie zmian terytorialnych i politycznych na obszarach należących do państwa C, strefy interesów Wysokich Umawiających się Stron (czyli państwa: A oraz B) będą rozgraniczane wzdłuż linii określonej w załączniku V do niniejszej Umowy. Zagadnienie, czy interesy obu wymienionych wyżej Stron Umowy czynią pożądanym utrzymanie odrębnego państwa C i jakie mają być granice tego państwa, może być ostatecznie rozstrzygnięte dopiero w toku dalszych wydarzeń politycznych. W każdym razie obie Strony rozważą tę sprawę w drodze przyjaznego porozumienia”

Umowa powyższa jest ab initio nieważna, jako że uznać ją należy za sprzeczną z zakazem agresji. Gdyby jeden z kontrahentów uchylił się od jej wykonywania, nie ponosiłby z tego tytułu odpowiedzialności prawnomiędzynarodowej.

W związku z tym, że na gruncie PM szczególną pozycję zajmują zobowiązania wynikające z ius cogens oraz zobowiązania wynikające z KNZ, należy rozstrzygnąć, które z nich przeważają w razie kolizji.

Sprawa Yassin Abdullah Kadi v. Rada Unii Huropejskiej (Ruropejski Trybunał Sprawiedliwości, 2005 rok)

W latach 1999 i 2000 Rada Bezpieczeństwa ONZ wydała dwie rezolucje, które nakładały na państwa członkowskie obowiązek zamrożenia aktywów na rachunkach bankowych osób fizycznych oraz innych podmiotów powiązanych z reżimem Talibów oraz z ugrupowaniem Al-Kaida. W wykonaniu tych rezolucji wydane zostały rozporządzenia Rady (akty prawa wspólnotowego, bezpośrednio skuteczne w państwach członkowskich), które stanowiły podstawę prawną zamrażania aktywów na rachunkach podmiotów objętych sankcjami w