98951

•    występowaniem barier uniemożliwiających innym firmom wejście na tynek (np. ustawodawstwo, patenty, koszty itp.);

•    unikatowością produktu monopolu (nie posiada on dobrego lub bliskiego substytutu).

5 źródeł monopolu

•    Wyłączna kontrola nad ważnymi nakładami (np. źródło wody mineralnej)

•    Korzyści skali (np. monopol naturalny)- korzyści płynące z produkcji masowej. Charakteryzują się malejącym przeciętnym kosztem produkcji (kosztem jednostkowym).

•    Patenty i prawa autorskie (np. kontrolowanie utworu „Happy birthday” przez firmę Warner)

•    Ekonomia zależności (np. MS Windows)

•    Licencje państwowe lub koncesje (np. produkcja broni)

Działania antymonopolowe

•    Niewidzialna ręka rynku- działania poszczególnych jednostek, wynikające z ich egoistycznych chęci zaspokojenia własnych potrzeb w istocie przyczyniają się również do realizowania potrzeb społecznych. Poprzez niewidzialną rękę rynku Smith stara się wykazać, że mechanizm rynkowy jest zdolny do samodzielnej regulacji procesu zaspokajania potrzeb społecznych i tym samym odrauca konieczność interwencjonizmu i protekcjonizmu państwowego, jako warunków realizacji interesu publicznego.

•    Zawodność tynku (m.in. istnienie monopoli)

•    Jedną z funkcji państwa jest dbanie o istnienie konkurencji

•    Dokonywane jest to poprzez wprowadzanie regulacji utrudniających koncentrację firm...

•    ...oraz poprzez działania takich urzędów jak Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta.

Urząd Komunikacji Elektronicznej

Rodzaje dóbr

•    Dobra prywatne (private goods)

•    Dobra publiczne (public goods)

•    Dobra klubowe (club goods)

•    Dobra wspólne (commons)

•    Dobra publiczne definiujemy jako dobra, w przypadku których niemożliwa jest wyłączenie z konsumpcji a przy tym brak jest konkurencyjności w konsumpcji (Jakubowski)

Pierwszy warunek oznacza, że dostawca dobra nie może legalnie zapobiec używaniu dobra przez innych. Drugi warunek oznacza, że konsumpcja dobra przez jedną osobę, nie pozbawia innych osób możliwości konsumpcji tego samego dobra, a zatem bez żadnych konsekwencji dobro może być konsumowane przez wiele osób jednocześnie. Innym typowym przykładem jest telewizja lub radio nadawane bezpłatnie w systemie free-to-air. Nadawca sygnału nie jest w stanie zapobiec odbieraniu go przez osobę dysponującą odpowiednim urządzeniem i odbieranie sygnału przez jedną osobę nie wpływa na możliwość jego odbioru przez inne osoby

•    Istnienie dóbr publicznych to kolejny przejaw zawodności rynku W przypadku dóbr publicznych pojawia się problem „jazdy na gapę” Najprościej mówiąc, ludzie chcą konsumować takie dobra, ale wolą by kto inny za to zapłacił. Jeśli jednak wszyscy będą unikać płacenia, wówczas niemożliwym stanie się bezpośrednie finansowanie dobra publicznego

•    Dobra prywatne - w ekonomii każde dobro, które nie jest dobrem publicznym, tzn. które może nie być konsumowane przez wielu konsumentów bez uszczerbku dla któregokolwiek z ruch. Przykładem dobra prywamego może być np. odzież, żywność.

• Dobra klubowe to dobra, które mogą być konsumowane przez wiele osób bez wzajemnego uszczerbku, ale są stosunkowo ograniczone i zwykle odpłatne. Sa czasami zaliczane do dóbr