99136

14 Punktów Prezydenta W. Wilsona 8 stycznia 1918

■    Program przebudowy stosunków międzynarodowych

■    Demokratyzacja stosunków międzynarodowych

■    Wolność w przepływie ludzi i idei

■    Prawo narodów do samostanowienia

■    Utwoizenie organizacji międzynarodowej

■    Liberalizm gospodarczy i handlowy

■    Poszanowanie prawa międzynarodowego

■    Pokojowe formy rozwiązywania sporów międzynarodowych

■    Idealistyczny i zdecydowanie liberalny program przebudowy stosunków międzynarodowych zakładał:

■    Państwo może działać dobrze lub źle; moralnie lub amoralnie, ale zawsze podlega procesowi moralnego doskonalenia

■    Państwo - tak jak istota rozumna - kieruje się „ prawem rozumu" i preferuje „spokojne w spółżyae” od wojny i przemocy

■    Kiemje się prawem naturalnym i normami twoizonymi przez „człowieka rozumnego”

■    Państwo jest kluczowym aktorem systemu stosunków międzynarodowych, prowadzi politykę zagraniczną i wewnętrzną zgodnie z normami etycznymi i uznanym katalogiem wartości moralnych

■    W systemie stosunków międzynarodowych, w którym panuje harmonia właściw a przyrodzie, a państwa postępują moralnie, można mówić raczej o zbieżności interesów nie zaś ich rozbieżności

■    Wojny wyrażające rozbieżności są wyrazem spisku złych narodów aniżeli właściwością społeczności międzynarodowej

■    Pokój przez prawo

■    Narracja: postrzeganie świata taki jakim powinien być, nie zaś takim jakim jest

■    Stany idealne nie zaś racjonalne

■    Metody dedukcyjne służące opisowi rzeczywistości (w wyidealizowanej postaci)

■    Wybuch II wojny światowej dyskredymje założenia modelowe systemu międzynarodowego, oparte o idealistyczne wyobrażenia o:

■    Gotowości państw do negocjacji

■    Szacunku dla prawa międzynarodowego

■    Reguł rządzących społecznością międzynarodową

Realizm

■    Paradygmat idealistyczny nie przystawał do brutalnych realiów gwałtownie zmieniającej się rzeczywistości

■    Główni pizedstawiciele nurtu: E. Carr, R. Niebuhr, R. Reinhold, H. Morgenthau

■    Intelektualna inspiracja: N. Macchiavelli, T. Hobbes, B. Spinoza, C. von Clausewitz

■    Pełny rozkwit: od roku 1945, w warunkach narastającej konfrontacji zimnowojennej i polityki imperialnej ówczesnych mocarstw

■    Polityczne podłoże teorii realistycznej stworzyli G. F. Kennan i W. Churchill

■    Państwo jest postrzegane jako kluczowy uczestnik stosunków międzynarodowych

■    Jest zorientowane na siebie, swoje cele i interesy, nie zaś na uniwersalne wartości, struktury ponadnarodowe i prawo międzynarodowe

■    Historyzm - nadmierna skłonność do wykorzystywania doświadczeń z przeszłości dla projekcji przyszłych zdarzeń, polityki państw, trendów rozwojowych

■    Nurt postrzegający świat w ujęciu statycznym

■    Triada realistów:

■    państwo (władza i jej możliwości)