46176

Reakcje en tenty

22 stycznia 1917 r. prezydent Wilson mówi w orędziu do Senatu o potrzebie powstania zjednoczonej, niepodległej i samoistnej Polski. W grudzień 1916 r. car Mikołaj II stwierdził że celem Rosji będzie utworzenie wolnej Polski, złożonej ze wszystkich trzech zaborów, w mul personalnej z Rosją. Rosyjski Rząd Tymczasowy (w deklaracji ogłoszonej 30 marca 1917 roku) stwierdził, że niepodległa Polska powinna zostać utworzona z ziem, na których Polacy stanowią większość - granice miały być zatwierdzone przez przyszłą rosyjską Konstytuantę, dobrowolny sojusz wojskowy z Rosją Następuje tworzenie polskich oddziałów wojskowych w Rosji - Naczelny Polski Komitet Wojskowy z Władysławem Raczkiewiczem na czele. Lipiec 1917 r. to początek organizowania I Korpusu Polskiego na Białorusi, dowódca - gen. Józef Dowbór-Muśnicki, na jesieni powstały dwa kolejne korpusy. Komitet Narodowy Polski w Paryżu wydał memoriał Romana Dmowskiego z marca 1917 roku - odrodzona Polska powinna objąć ziemie zaboru rosyjskiego, w tym Kowieńszczyznę, Wileńszczyznę, Wołyń, część guberni mińskiej; ziemie zaboru austriackiego - Galicję i Śląsk Cieszyński; oraz ziemie zaboru pruskiego, w tym Śląsk Opolski i część Mazur; uznanie przez państwa ententy Komitetu jako oficjalnego przedstawicielstwa Polski. Tworzenie polskich oddziałów wojskowych we Francji. 8 stycznia 1918 roku -14 punktów prezydenta Wilsona, określających politykę zagraniczną USA. W punkcie 13. mowa była o potrzebie utworzenia niepodległego państwa polskiego z dostępem do morza. 3 czerwca 1918 roku państwa ententy ogłosił)' deklarację wersalską, w której zgodnie uznały prawo Polski do niepodległości.

Kryzys przysięgowy

Piłsudski odmawia złożenia przysięgi na wierność dwóm cesarzom (lipiec 1917) - tak postąpiła większość I i III brygady Legionów. Piłsudski osadzony w twierdzy w Magdeburgu; internowanie kilku tysięcy legionistów pochodzących z zaboru rosyjskiego, legionistów z Galicji wcielono do armii austriackiej. W sierpniu 1917 roku rozwiązuje się Tymczasowa Rada Stanu. We wrześniu zostaje powołana Rada Regencyjna: arcybiskup warszawski Aleksander Kakowski, książę Zdzisław Lubomirski, hrabia Józef Ostrowski. W grudniu 1917 roku Rada powołała rząd na czele z premierem Janem Kucharzewskim, historykiem i publicystą. W kwietniu 1918 roku odbyły się wybory do Rady Stanu jako organu władzy ustawodawczej (członkowie Rady Stanu wybierani byli przez samorządy lokalne, częściowo pochodzili z mianowania). W lutym 1918 roku rząd Kucharzewskiego podaje się do dymisji na znak protestu przeciwko włączeniu przez Niemców obszaru Chełmszczyzny do tworzonego pod ich protektoratem państwa ukraińskiego (układ niemiecko-ukraiński został podpisany 9 lutego). W połowie lutego Polski Korpus Posiłkowy przy armii austriackiej pod dowództwem płk Józefa Hallera (dawna II Brygada Legionów) przedarł się przez front na Ukrainę; stamtąd Haller z częścią żołnierzy ewakuował się do Francji, gdzie 4 października 1918 roku został mianowany dowódcą tworzonej tam Armii Polskiej (tzw. błękitnej armii).

Zakończenie wojny

7 października 1918 roku Rada Regencyjna wydała manifest do narodu mówiący o przyjęciu zasady niepodległości Polski 23 października Rada Regencyjna powołała rząd endeka Józefa Świeżyńskiego (reprezentowany za granicą przez Komitet Narodowy Polski). Rząd ten został jednak zdymisjonowany przez Radę Regencyjną po ogłoszeniu przez Świeżyńskiego 3 listopada zapowiedzi utworzenia „Rządu Narodowego". W Galicjipowstaje Polska Komisja Likwidacyjna na czele z Wincentym Witosem, przywódcą PSL-Piast., zaś we Lwowie trwają walki przeciwko opanowaniu miasta przez oddziały wojskowe Zachodnioukraińskiej Reepubliki Ludowej. W Lublinie 5 listopada powstała pierwsza Rada Delegatów Republika Tarnobrzeska. 10 listopada do Warszawy przyjeżdża Józef Piłsudski. 11 listopada Rada Regencyjna przekazuje mu władzę nad wojskiem. 14X1 Rada przekazuje mu pełtuę władzy i rozwiązuje się. 22 XI zostaje on mianowany Naczelnikiem Państwa.

Skutki wojny dla Polski

•    zniszczenie Polski

•    15% ludności ma pracę

•    zniszczenie przemysły

•    zniszczenie 40% budynków

•    rozbicie społeczeństwa

•    4/5 ziemi rolnej leży odłogiem

Rząd Ignacego Daszyńskiego

Powstaje 6 listopada w Lublinie Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej, reprezentowane w nim są PPS. PPSD. PSL-Wy Zwolenie. Lewicowy program społeczny rządu metodą na powstrzymanie fali rewolucyjnej: zapowiedź radykalnej reformy rolnej i upaństwowienia wiehi gałęzi przemyshi.