99492

Niemcami narastać będą coraz silniejsze powiązania gospodarczo-polityczno-militame, które wobec braku poważniejszych spornych interesów (obie strony widziały korzyści we wspólnej wojnie Austria na Bałkanach i południowej Rosji, a Niemcy w Rosji i na Zachodzie i w koloniach, co sprawia, że był to sojusz zawarty we wspólnym pozytywnym interesie a nie tylko negatywnym (sojusze obronne)) zagwarantują trwałość i solidarność sojuszników aż do końca I WS.

Osamotnione w latach 1880/1890 Rosja i Francja zawiązują układ o współdziałaniu na rzecz pokoju i ewentualnej współpracy w razie konfliktów. W pełni potwierdza go dopiero konwencja wojskowa uznana przez ros po długim wahaniu 4 I 1894 (określała szczegółowo współdziałanie na wypadek wojny z Niemcami lub Wiochami). Wlk. Brytania początkowo z powodu sporów z ros i franc szuka raczej porozumienia z Niemcami, ale ich agresywne zbrojenia i polityka kolonialna skierowują ją w stronę franc. Po wizytach Edwarda VII 8 IV 1904 zostaje podpisane Ententy Cordial regulujące szczegółowo sporne kwestie w Egipcie i Maroku pomiędzy Eng i franc, dające możliwość współpracy na arenie międzynarodowej, mimo iż nie ustosunkowywano się jeszcze do ewentualnych wspólnych działań zbrojnych.

Źle układały się stosunki ros- ang głównie wobec ros ekspansji w środkowej Azji. Angli byłą gotowa zawrzeć sojusz Niemcami, albo Japonią przeciw ros, ale jej klęska w wojnie 1905 skłoniła ros do zmniejszenia swoich ambicji, wobec czego 31 VIII 1907 podpisano konwencję regulującą zasięg wpływów obu państw (północna Persja do ros, Afganistan podporządkowany Anglii ale nie jako kolonia. Tybet itd. neutralne). Świadomość tego sojuszu w Niemczech wywołała wzrost nastrojów antybrytyjskich i tak oba sojusze przy ciągłym narastaniu zbrojeń zwiększały wzajemną nieufność i konsolidację przeciwstawnych bloków. Mimo, że jeszcze w 1912 Poincare’mu udało się określić zasady współdziałania w czasie wojny z rosyjskim sojusznikiem, a Wlk. Brytania nie składała jeszcze gwarancji wspólnego wystąpienia, to jednak już sama jej deklaracja uzgadniania stanowisk dawała pewność, że w tak napiętej sytuacji w wojnie sojusznicy wystąpią wspólnie. O ile wspólne interesy niem-autr wydają się być dużo łatwiej zauważalne, to jednak blok państw ententy okazał się równie trwały poprzez zbyt dalekie posunięcie się sytuacji i jasność, że w Europie jest już za ciasno, a p centralne nie zgodzą się na pokojowe załatwienie sporu. ( z resztą Pajewski udowadnia iż to wlk bryt była główną inicjatorką wojny jako demonstracji swej siły, tak wiec wszystkie kraje w 1914 czuły potrzebę wojny)

Bliskość ideologiczna Niemiec i Włoch w latach 30' wspólne niezadowolenie z wersalskiego ładu, a co za tym idzie negatywne nastawienie do franc i ang, sprawiły ze osamotnione po inwazji na Etiopię Włochy poszukały porozumienia z jedynym krajem który nie potępił tej agresji - Niemcami. Co więcej wspólna choć nieuzgadniana walka w Hiszpanii, ogłoszenie przez Mussoliniego swego rodzaju desinteressmentu w kwestii austriackiej i innych regionów planowanej ekspansji Niemiec ujawniło brak sprzeczności pomiędzy roszczeniami obu państw. Wizyty Hansa Franca w Rzymie i Galeazzo Ciano w Berlinie (1936) umożliwiły uzgodnienie spornych kwestii, a Hitler i Mussolini w przemowach z lat 37’ i 38’ deklarowani istnienie sojuszu pomiędzy obu państwami choć taki formalnie nie został zawarty.

Wspólna niechęć do ZSRR i Wlk Brytanii spowodowały zawarcie sojuszu niem- jap dla którego użyto formy paktu antykomintemowskiego (Międzynarodówka komunistyczna) podpisanego 25 XI 1936 r. zastrzegającego możliwość rozszerzenia go o inne kraje, co też się stało 6 XI 1937 w wypadku Włoch, a jednocześnie sprowokowało je do porzucenia uczestnictwa w LN. Mimo braku konkretów pakt okazał się trwały nawet pomimo niekonsekwencji jego członków (pakt Ribbentrop-mołotow, neutralność jap-zsrr 1941), podstawą jego były wspólne interesy w Europie i niechęć do ZSRR z którym jednak wojna nie była koordynowana przez te państwa. Ściślejsze ramy współpracy wyznaczył pakt stalowy